Rozgoryczenie jest uczuciem, które większości z nas kojarzy się przede wszystkim ze zdradą lub zawodem, najczęściej miłosnym, osobistym lub zawodowym. Mimo tych nieprzyjemnych konotacji możemy przekuć je w coś pozytywnego, rozgoryczenie uczy nas bowiem prawdy o naszych potrzebach oraz pokazuje, dlaczego czasem warto wybaczyć i odpuścić.
Co to znaczy być rozgoryczonym?
Rozgoryczenie jest silnym, negatywnym uczuciem wynikającym z rozczarowania, zawodu i goryczy. Pojawia się, kiedy nasze nadzieje i oczekiwania zostają zaprzepaszczone, lub gdy w szczególnie przykry sposób zawiedzie nas ktoś, po kim się tego nie spodziewaliśmy. Rozgoryczonej osobie towarzyszy często smutek, poczucie krzywdy i niesmak.
Zobacz także:
Przepracowanie rozgoryczenia w zdrowy i konstruktywny sposób jest bardzo ważne, ponieważ jest to trudne uczucie, które może odcisnąć trwałe piętno na naszej psychice, zwłaszcza jeśli jest długo tłumione. Dodatkowo może ograniczać naszą zdolność do zaufania innym ludziom w przyszłości, a tym samym rzutować na jakość naszych relacji.
Przyczyny rozgoryczenia
Rozgoryczenie może mieć wiele przyczyn, począwszy od drobnych codziennych sytuacji, a skończywszy na zaprzepaszczeniu życiowych planów. Poniżej wymieniamy kilka sytuacji, które najczęściej skutkują rozgoryczeniem, ale pamiętaj, że ponieważ każda z nas jest inna, twoja osobista lista powodów do rozgoryczenia może znacznie się różnić.
- Niepowodzenie zawodowe, brak możliwości awansu lub podwyżki, mimo wcześniejszych zapewnień o tym, że jest to możliwe.
- Blokowanie nam przez inne osoby lub życiowe okoliczności możliwości rozwoju zawodowego lub osobistego.
- Zawód w relacji romantycznej, odrzucenie, zdrada.
- Zawód w relacji międzyludzkiej, konflikt, rozczarowanie czyjąś postawą, niechęć do udzielenia nam pomocy.
- Osobiste niepowodzenia, np. niezdany egzamin na prawo jazdy, nie dostanie się na wymarzone studia.
- Rozczarowanie działaniem systemu lub prawa, np. poczucie niesprawiedliwości, gdy nasz oprawca uniknie kary.
- Bezsilność wobec zjawisk społecznych, które wywołują naszą niezgodę, np. rasizm, klasizm, homofobia itp.
- Rozgoryczenie wywołane ogólną sytuacją socjalno-ekonomiczną, np. rosnąca inflacja, brak możliwości kupienia mieszkania.
- Utrata poczucia bezpieczeństwa np. z powodu choroby lub problemów finansowych.
- Żałoba po stracie bliskiej osoby, ukochanego zwierzaka itp.
Objawy rozgoryczenia
Rozgoryczenie może przejawiać się na bardzo różne sposoby, dlatego ważne jest, aby uważnie obserwować swoje reakcje i nauczyć się wyłapywać jego symptomy. Mapa emocji w ciele może być pomocnym narzędziem, które pomoże ci nauczyć się skutecznie rozpoznawać objawy rozczarowania. Poniższa lista zawiera najczęstsze fizyczne i psychiczne symptomy, po których możemy rozpoznać to uczucie. Potraktuj ją jako punkt wyjścia dla swoich indywidualnych poszukiwań.
Psychiczne objawy rozgoryczenia to:
Zobacz także:
- smutek, przygnębienie i ogólne obniżenie nastroju;
- skłonność do izolacji;
- zazdrość lub zawiść wobec innych, którym udało się to, co dla nas było powodem rozgoryczenia;
- wrażenie braku kontroli nad swoją sytuacją życiową;
- natrętne, powracające myśli, które są dla nas źródłem bólu, a w skrajnych wypadkach mogą prowadzić do wykształcenia się zaburzeń lękowych;
- skłonność do wahań nastrojów;
- płacz i drażliwość;
- trudności z koncentracją.
Fizyczne objawy rozgoryczenia to:
- poczucie chronicznego zmęczenia;
- trudności z zaśnięciem;
- utrata apetytu lub przeciwnie - zaostrzony apetyt;
- napięcie mięśni, zwłaszcza w na twarzy i w okolicy szczęki oraz barków;
- bóle somatyczne, szczególnie bóle głowy, kręgosłupa lub brzucha.
Zobacz także:
Nieuświadomione lub tłumione rozgoryczenie może mieć ogromny negatywny wpływ na nasze zdrowie psychiczne i fizyczne. Prowadzić może do zaburzeń takich jak przewlekłe obniżenie nastroju, depresja lub nerwica. Utrzymujące się długo bóle spowodowane napięciem mięśni i podniesiony poziom stresu mogą być zaś przyczyną problemów z odpornością i licznych chorób. Dlatego szczególnie ważne jest, aby regularnie rozładowywać emocje i nauczyć się odpowiednio nimi zarządzać.
Jak radzić sobie z rozgoryczeniem?
Uwalnianie emocji jest jednym z kluczowych aspektów dobrostanu psychicznego. Możesz skorzystać z wymienionych niżej sposobów na rozładowanie zgromadzonego w tobie rozgoryczenia lub opracować własny. Nie bój się eksperymentować z rozwiązaniami, pamiętając jednocześnie, że skuteczne sposoby radzenia sobie ze stresem to takie, które nie wyrządzają szkody tobie oraz twojemu otoczeniu, nie prowadzą do uzależnienia i zakładają działanie długofalowe.
Zrozum przyczynę
Aby skutecznie walczyć z rozgoryczeniem, należy zacząć od zagłębienia się w sobie i trafnego rozpoznania przyczyny naszego samopoczucia. Pomóc może ci w tym znajomość takich narzędzi jak np. koło emocji. Punkt ten jest kluczowy, ponieważ często już samo rozumienie naszych zachowań, schematów i motywacji może być bardzo uwalniające. Zrozumienie, dlaczego tak właściwie jesteśmy rozgoryczone, racjonalizuje nasze uczucia i sprawia, że pod gniewem i smutkiem znajdujemy zagubione, wewnętrzne dziecko, który będziemy chciały się zaopiekować.
Zaakceptuj rozgoryczenie
Akceptacja rozgoryczenia, tak samo, jak każdego innego negatywnego uczucia, może być bardzo trudna. Często też zdarzyć się może, że mimo chwilowej ulgi, jaką przyniesie ci akceptacja, w kolejnych dniach, ponownie zaczniesz odczuwać wewnętrzny sprzeciw. Pamiętaj więc, że akceptowanie trudnych emocji i doświadczeń nie jest procesem liniowym i masz pełne prawo raz czuć się z nimi spokojniej, a raz buntować się przeciwko nim – nie jest to porażka, lecz nieodłączna część tej drogi.
Zobacz także:
Wyraź swoje uczucia
Znajdź sposób na to, aby w zgodzie ze sobą wyrazić swoje uczucia. Możesz to zrobić poprzez działania kreatywne, sport, lub szczerą rozmowę. Jeśli czujesz się na to gotowa, możesz opowiedzieć o tym, o swoich uczuciach osobie, która jest powodem twojego rozgoryczenia. Jeśli nie chcesz lub z jakiegoś powodu nie możesz tego zrobić, możesz wypróbować inne metody uwalniania uczuć. Jednym z najczęściej polecanych sposobów jest spisanie naszych myśli. Forma zależy od ciebie, może być to list, pamiętnik lub strumień świadomości. Ważne jest, abyś nie starała się ich kontrolować, czy oceniać po prostu pozwól słowom płynąć.
Wyciągnij wnioski
Łatwiej będzie ci znieść rozgoryczenie, jeśli dostrzeżesz w nim jakiś większy sens. Przeanalizuj sytuację, która wywołała w tobie to trudne uczucie i zastanów się, dlaczego właściwie sprawiła, że poczułaś się w ten sposób. W jaki czuły punkt uderzyła? Czy pojawienie się tej emocji kojarzy ci się z jakimś minionymi sytuacjami w twoim życiu? Co możesz zrobić dla siebie, jeśli podobna sytuacja powtórzy się w przyszłości? Jeśli zaczniesz patrzeć na negatywne emocje, jak na źródło informacji o samej sobie, być może zdołasz dostrzec w nich głębszą wartość.
Ucz się wybaczenia
Rozgoryczenie jest często zakorzenione w poczuciu krzywdy, którego zaakceptowanie i odpuszczenie nie jest proste. Podobne trudności sprawić nam może wybaczenie osobom, które nas skrzywdziły, zdradziły lub w jakikolwiek inny sposób pokrzyżowały nasze plany. Warto jednak spróbować podjąć ten wysiłek z uwagi na nasze własne zdrowie psychiczne, ponieważ przebaczenie krzywd z przeszłości ma ogromny potencjał uzdrawiający. Jednocześnie pamiętaj, że nie masz obowiązku forsować na sobie przebaczenia, jeśli w danym momencie nie czujesz się na nie gotowa, lub z jakiegokolwiek innego powodu nie chcesz tego robić.
Dbaj o siebie
Zadbanie o siebie w szerokim znaczeniu tego słowa oznacza przede wszystkim akceptację dla swoich potrzeb i słabości oraz otoczenie samej siebie czułą opieką. Nie oceniaj swojego zachowania ani swojego stanu emocjonalnego, tym bardziej nie staraj się go na siłę zmienić. Daj sobie czas i przestrzeń na przeżycie i eksplorowanie swoich uczuć, nawet jeśli to, co czujesz w danym momencie, nie jest przyjemne. Pamiętaj również, że jeśli tego potrzebujesz, zawsze możesz poprosić o pomoc i wsparcie. Możesz zwrócić się po nie do swoich bliskich lub do specjalisty, np. doświadczonego psychoterapeuty lub psychiatry.
