Nostalgia jest uczuciem, które może wywołać w nas zarówno ciepłe wspomnienia, jak i obudzić bolesną tęsknotę. Niekiedy jest trudna do zniesienia, czasem pomaga przetrwać gorsze chwile. Wyjaśniamy, co to jest nostalgia, skąd się bierze i jak możemy sobie z nią poradzić.
Co to jest nostalgia?
Nostalgia jest uczuciem, które jest związane z tęsknotą za przeszłością, w szczególności za:
- minionymi czasami, do których nie możemy już wrócić, jak dzieciństwo;
- osobą, która odeszła z naszego życia;
- miejscem, w którym nie możemy się aktualnie znaleźć;
- starą rutyną, która dawała nam poczucie bezpieczeństwa i komfortu.
Uczucie nostalgii przywołuje wspomnienia z naszej pamięci i sprawia, że stają się one na nowo żywe. Podkreślić należy również, że nostalgia nie jest ani jednoznacznie pozytywnym, ani negatywnym uczuciem. Niekiedy powoduje ona, że na naszej twarzy pojawia się uśmiech wywołany miłymi wspomnieniami. Innym razem górę bierze dojmująca frustracja spowodowana brakiem możliwości powrotu. Wiele zależy od naszego sposobu odczuwania jej, naszych uwarunkowań emocjonalnych, okoliczności, w których się pojawia i powodu, który ja wywołał. Z całą pewnością może ona być jednak bardzo intensywna, dlatego ważne jest, aby móc ją rozpoznać i dać sobie przestrzeń na przeżycie związanych z nią emocji.
Zobacz także:
Czemu odczuwamy nostalgię?
Uczucia i emocje, które towarzyszą przeżywaniu nostalgii, są często bardzo różne. Aby być w stanie prawidłowo je rozpoznać, dobrze jest zdawać sobie sprawę z tego, jakie sytuacje mogą prowadzić do wywołania jej.
- Zostałaś wstawiona na bodziec zmysłowy, który przywołał wspomnienia, jak zapach, smak, dotyk, lub usłyszałaś czy zobaczyłaś coś, co kojarzy ci się, z czymś z przeszłości.
- Spotkałaś osobę, która wywołała w tobie wspomnienia. Niekoniecznie nawet musiałaś spotkać ją fizycznie, czasem wystarczy, że np. zobaczysz jej zdjęcie.
- Niekiedy nostalgia pojawia się na skutek o wiele mniej uchwytnych czynników jak konkretna pogoda lub zbiór wielu różnych okoliczności.
- Porządkowanie pamiątek z przeszłości lub sprzątanie szafy i natknięcie się na przedmiot, który wywołuje wspomnienia, mogą wywołać atak nostalgii.
- Zakończenie pewnego etapu w życiu, np. zmiana pracy lub ukończenie studiów może spowodować, że zaczniemy tęsknić za tym, co jeszcze niedawno było naszą codziennością.
- Duże spotkania, jak zjazdy absolwentów lub rodzinne zgromadzenia mogą wywołać w nas przypływ wspomnień.
Jakie są korzyści z odczuwania nostalgii?
Nostalgia jest uczuciem trudnym i zawsze podszytym odrobiną tęsknoty, jednocześnie jednak w odczuwaniu jej jest coś satysfakcjonującego. Nic w tym dziwnego – uczucie to pełni bardzo ważną funkcję i jest niezwykle potrzebne z kilku powodów.
- Przywoływanie miłych wspomnień daje poczucie komfortu, redukuje napięcie emocjonalne i pomaga nam rozładować stres.
- Nostalgia związana jest z pozytywnymi odczuciami jak radość, miłość, entuzjazm, satysfakcja, czy poczucie bezpieczeństwa. Przeżywanie jej sprawia, że czujemy się, jakbyśmy doświadczali tych emocji w czasie rzeczywistym, a nie jedynie je wspominali.
- Nostalgia ma również ogromne znaczenie społeczne. Pomaga kultywować tradycje, sprawia, że interesujemy się naszymi korzeniami, pomaga utrzymać więzi międzypokoleniowe. Dzięki niej chętnie dbamy o zachowanie pamięci o regionalnym jedzeniu, strojach czy kulturze.
- Nostalgia jest również mocno związana z doświadczeniem straty. Dzięki niej żałoba może zostać złagodzona, a dobre wspomnienia mają szansę zatrzeć ból, jaki powoduje pożegnanie się z pewnym etapem naszego życia.
- Nostalgia może motywować nas do rozwoju osobistego, wspomnienia, które wywołują w nas pozytywne odczucia, są ważną wskazówką, podczas poszukiwania swojej drogi w życiu. Dzięki nim możemy odpowiedzieć sobie na pytanie, czego tak naprawdę chcemy i zastanowić się, jak osiągnąć ten cel.
Nostalgia - zagrożenia
Mimo ciepłych skojarzeń, jakie najczęściej przychodzą do głowy, gdy słyszymy słowo “nostalgia”, trzeba pamiętać również, że tak jak każde inne uczucie, również ona ma swoją ciemną stronę.
Zobacz także:
- Nostalgia powoduje niekiedy trudną do zniesienia tęsknotę, z jej powodu może pojawić się też u nas nadwrażliwość emocjonalna, która prowadzi do obniżenia nastroju. Jeśli trwa ona zbyt długo, może przerodzić się w zaburzenia takie jak stany lękowe lub depresja.
- Zbyt częste pogrążanie się we wspomnieniach, może sprawić, że stracimy z oczu teraźniejszość, lub będziemy dostrzegać tylko negatywne strony naszej obecnej sytuacji życiowej.
- Idealizowanie przeszłości może prowadzić do sytuacji, w której zamkniemy się na zmiany i nie będziemy zdolne do przystosowania się do nowych warunków.
- Nostalgia może również odebrać nam ambicję i motywację do działania, ponieważ z powodu zbytniego skupiania się na przeszłych osiągnięciach, tracimy chęci do walczenia również o lepszą przyszłość.
- Ciągłe przeżywanie dawnych wspomnień może nas tak pochłonąć, że znacznie osłabną nasze kontakty społeczne. W efekcie, życie wyłącznie przeszłością prowadzić może do izolacji lub utraty bliskich relacji.
Co robić, gdy pojawia się nostalgia?
Jak panować nad emocjami związanymi z nostalgią, takimi jak tęsknota, smutek czy poczucie bezsensu? Jest na to kilka sprawdzonych sposobów, które możesz wypróbować.
- Zacznij od zaakceptowania swoich uczuć. Obserwuj je, dostrzeż ich obecność, ale nie staraj się ich analizować, a tym bardziej oceniać.
- Spróbuj namierzyć źródło swoich reakcji. Zrozumienie tego, skąd pochodzą, pomaga je zaakceptować i ruszyć dalej.
- Podziel się swoimi uczuciami z osobami, które dzielą z tobą wspomnienia, które wywołały przypływ nostalgii.
- Stwórz sobie bezpieczną przestrzeń do wspominania. Znajdź chwilę na przeglądanie starych zdjęć lub przygotuj specjalną skrzynkę, w której będziesz przechowywać pamiątki.
- Zorganizuj wydarzenie, które pomoże ci wrócić do niektórych wspomnieć. Może to być zarówno zjazd absolwentów, jak i wspólne gotowanie ulubionych potraw z dzieciństwa.
- Korzystaj z szybkich sposobów na to, aby na chwilę wrócić do przeszłości i przywołać miłe wspomnienia, np. posłuchaj piosenki, która kojarzy ci się z miłym momentem.
- Skup się na tworzeniu nowych wspomnień. Zastanów się, co chciałabyś zrobić i jak możesz zrealizować swoje marzenie. To pomoże ci skoncentrować się przede wszystkim na przyszłości.
- Zorganizuj sobie czas, aby skupić się na rozwijaniu swojego hobby. Dobrym pomysłem może być również poszukiwanie zupełnie nowych zainteresowań, zwłaszcza w obszarze, w którym nie poruszałaś się do tej pory.
- Gdy poczujesz przypływ nostalgii, spróbuj wyrazić go artystycznie. Możesz namalować coś, co pomoże ci rozładować emocje, zapisać je w pamiętniku, a nawet spróbować ułożyć piosenkę, czy wiersz.
Zobacz również:
Pamiętaj, że wyżej wymienione sposoby u każdego sprawdzą się inaczej. Wypróbuj te z nich, które wydają ci się ciekawe, ale bądź otwarta na propozycje i szukaj swojej drogi. Jeśli jednak czujesz, że nie przynoszą ci one komfortu, lub wręcz przeciwnie, rozdrapują rany, czy powodują trudną do zniesienia tęsknotę, sposobem na poradzenie sobie z tym, może być skorzystanie z pomocy psychoterapeuty.
