Uśmiech to ważny sygnał społeczny, fizyczna reakcja na jedną z podstawowych emocji, a może niezawodne lekarstwo na stres? Każda z tych odpowiedzi jest prawdziwa – uśmiech spełnia w naszym życiu szereg funkcji i ma ogromne znaczenie zarówno w budowaniu więzi społecznych, jak i w naszym rozwoju wewnętrznym. Wyjaśniamy, do czego jest nam potrzebny uśmiech i jak rozpoznać szczerą radość u naszego rozmówcy.

Uśmiech - co to jest?

Uśmiech jest bardzo ważnym komunikatem niewerbalnym, który sygnalizuje radość, zadowolenie, szczęście lub entuzjazm. Może pojawić się na naszej twarzy mimowolnie, kiedy pojawią się pozytywne emocje, lub w sposób kontrolowany – kiedy chcemy dać komuś do zrozumienia, że jesteśmy przyjaźnie nastawieni.

W aspekcie fizycznym kojarzy się on przede wszystkim z kącikami ust uniesionymi do góry oraz z wydłużeniem i wyciągnięciem warg, nierzadko połączonym z odsłonięciem zębów. Warto podkreślić jednak, że uśmiech widoczny jest też w oczach, poprzez rozjaśnienie spojrzenia, czasami połączone również z lekkim uniesieniem brwi.

Czy uśmiech jest zdrowy?

Uśmiech ma wiele korzyści zarówno dla naszego zdrowia fizycznego, jak i psychicznego. Poniżej wymieniamy kilka najważniejszych.

  1. Uśmiechanie się poprawia nastrój i redukuje stres.
  2. Podnosi poziom endorfin, które odpowiadają za poczucie szczęścia, a nawet zmniejszają odczuwanie bólu.
  3. Obniża poziom kortyzolu we krwi, tym samym redukując poziom napięcia i lęku.
  4. Zwiększa odporność. Badania wykazały, że osoby, które częściej się uśmiechają, rzadziej chorują i są mniej podatne na infekcje.
  5. Uśmiech jest ważnym komunikatem niewerbalnym, który poprawia nasze relacje społeczne. Sprawia, że jawimy się jako osoby przyjazne, otwarte i gotowe do współpracy. Dodatkowo pomaga rozluźnić atmosferę i sprzyja zacieśnianiu więzi między ludźmi.
  6. Uśmiech ma również ogromny wpływ na poziom naszej atrakcyjności w oczach innych ludzi. Osoby, które częściej się uśmiechają, mają zdecydowanie większe szanse na zainteresowanie sobą kogoś z otoczenia.

Do czego jest nam potrzebny uśmiech?

Uśmiech pełni wiele bardzo ważnych funkcji w naszym życiu społecznym oraz wewnętrznym.

  1. W fizyczny sposób pomaga nam wyrażać emocje podstawowe (radość). To uniwersalny sposób na okazanie pozytywnych uczuć, który jest zrozumiały dla każdego, niezależnie od kultury.
  2. Pomaga nawiązywać i rozwijać relacje między ludźmi, zarówno na polu osobistym, jak i zawodowym.
  3. Łagodzi konflikty, tworząc atmosferę pokoju, otwartości i zrozumienia.
  4. Uśmiech pomoże ci poprawić twój własny nastrój, nawet jeśli jest udawany. Jeśli zaczniesz się śmiać, kiedy nie pojawił się żaden bodziec, który mógłby wyzwolić taką reakcję, twój organizm i tak zareaguje w taki sam sposób i wytworzy te same hormony, jak gdyby uśmiech był szczery.
  5. Uśmiech może poprawić twoją pewność siebie, sprawić, że staniesz się bardziej asertywna, ale jednocześnie otwarta. W wielu sytuacjach może również otworzyć ci niektóre drzwi, pomóc załatwić swoje sprawy lub zjednać sobie wpływowych sprzymierzeńców.
  6. Uśmiech może również pomóc ci rozwijać empatię. Zwiększa twoją otwartość na innych ludzi, którzy chętnie się przed tobą otwierają.
  7. Gdy jedna osoba zacznie się uśmiechać, często pozostałe osoby w jej otoczeniu nieświadomie do niej dołączają. To pomaga budować przyjazną atmosferę, sprzyja rozwiązywaniu konfliktów, a nawet pozwala zapobiec kłótniom.

Zobacz również: 

Jakie są rodzaje śmiechu?

Śmiech kojarzony jest przede wszystkim jako coś bardzo pozytywnego i jest w tym wiele prawdy. Dobrze jest jednak zdawać sobie sprawę z tego, że istnieje wiele rodzajów śmiechu i nie każdy z nich świadczy o radości, zrelaksowaniu czy otwartości.

Zobacz także:

Pozytywne odmiany śmiechu to między innymi:

  • Śmiech radosny to typowy śmiech, który wyraża radość i jest odpowiedzią na pozytywne doświadczenie.
  • Śmiech żartobliwy wywołany jest dowcipami, żartami lub sytuacjami humorystycznymi. Jest świadectwem naszego poczucia humoru.
  • Śmiech dzieci, które często mają swój unikalny sposób uśmiechania się, z powodu swojej niewinności i dźwięczności szczególnie rozczula dorosłych.
  • Śmiech wywołany przez to, że śmiał się ktoś w naszym otoczeniu. Jest to reakcja zaraźliwa, w której widząc lub słysząc kogoś śmiejącego się, sami również zaczynamy się śmiać.
  • Śmiech wewnętrzny pojawia się w naszym umyśle, gdy coś wyda się nam zabawne, ale nie wyrażamy tego za zewnątrz. Często może być też związany ze wspomnieniem zabawnej sytuacji.

Istnieją też rodzaje śmiechu, które nie kojarzą się jednoznacznie dobrze, a czasami są wręcz oznaką negatywnych, czy trudnych uczuć.

  • Śmiech nerwowy, który pojawia się w niekomfortowych lub stresujących sytuacjach, często jako reakcja na lęk. Jest on próbą rozładowania napięcia lub ukrycia swoich prawdziwych emocji.
  • Śmiech zdumienia pojawia się w reakcji na coś niespodziewanego lub niezwykłego, co wytrąciło nas z równowagi. Może służyć nam, gdy próbujemy ukryć swoje zakłopotanie.
  • Śmiech współczucia może wystąpić w reakcji na cudzy smutek lub płacz, kiedy próbujemy usilnie rozweselić drugą osobę i oczyścić atmosferę. Może towarzyszyć mu przywoływanie wesołych wspomnieć lub opowiadanie żartów.
  • Śmiech kpiący, wywołany szyderstwem lub ironią. Pojawia się, gdy ktoś chce kogoś wyśmiać, ośmieszyć lub obrazić.
  • Śmiech histeryczny pojawia się w wyjątkowo stresujących lub przerażających sytuacjach. Niekiedy może on wystąpić również, gdy targają nami zbyt silne emocje, nawet w trakcie pogrzebu. Często stanowi desperacką próbę poradzenia sobie z sytuacją, która nas przerasta.
  • Warto dodać również, że śmiech można dość ogólnie podzielić na szczery i nieszczery. Wykrycie intencji drugiej osoby nie zawsze jest prostym zadaniem, dlatego dalej wyjaśniamy, na co można zwrócić uwagę, podczas oceniania uśmiechu naszego rozmówcy.

Przeczytaj także: 

Po czym poznać szczery uśmiech?

  • Zwężają się mięśnie okołokostne, znajdujące się w okolicy oczu tworząc “kurze łapki”;
  • uśmiech jest symetryczny, oba kąciki ust podnoszą się jednocześnie;
  • pojawia się szybko, bezpośrednio po tym, jak wystąpił bodziec, który go wywołał;
  • często idzie w parze z inną spontaniczną i entuzjastyczną reakcją, jak klaśnięcie w dłonie, lub inny gest sugerujący otwartość i dobre intencje;
  • nie trwa zbyt długo, ale gdy znika, zwykle zostawia twarz rozjaśnioną i spokojną, z wyrazem otwartości.

Jak rozpoznać nieszczery uśmiech?

  • Mięśnie wokół oczu pozostają nieruchome lub zostają zwężone zbyt sztywno, w wystudiowany sposób;
  • przy nieszczerym uśmiechu może pojawić się asymetria, np. do góry pójdzie tylko jeden kącik;
  • może pojawić się z lekkim opóźnieniem;
  • nieszczery uśmiech często może być odosobniony, niepowiązany z żadną inną reakcją sugerującą życzliwość;
  • może trwać bardzo długo, tak długo, jak będzie to konieczne dla utrzymania pozorów.

Powyższe rozróżnienie jest zbiorem ogólnych cech, które mogą świadczyć o szczerości uśmiechu naszego rozmówcy, nie są one jednak jednoznaczne. Niektórzy mogą udawać lepiej, inni gorzej. Również budowa mięśni twarzy jest inna u każdego człowieka, a co za tym idzie także sposób wyrażania uczuć i wygląd uśmiechu może być bardzo różny.