Jak odróżnić jesienną chandrę od depresji? [OKIEM EKSPERTA]

Jak odróżnić jesienną chandrę od depresji?

Depresja i chandra w języku potocznym stanowią synonimy tzw. „dołka” i obniżonego nastroju, jednak w rzeczywistości, depresja jest poważną chorobą i nieleczona prowadzić może do śmierci. Depresji towarzyszy zespół konkretnych objawów chorobowych. Te objawy to szereg odczuć i stanów emocjonalnych powodujących silny dyskomfort, a często wykluczających zwyczajne funkcjonowanie. Dominuje silny smutek, którego intensywność wręcz „zalewa” i pochłania. Ponadto, osoba w depresji ma coraz mniej energii życiowej i to nie jest kwestia „nie chce mi się”, a naprawdę „nie jestem wstanie” i „nie widzę sensu”, brak sił fizycznych, trudności z myśleniem, koncentracją i reagowaniem na bodźce płynące z otoczenia. Depresję można także rozpoznać po tym, że chorego przestają cieszyć rzeczy czy aktywności, które wcześniej sprawiały mu radość i przyjemność. W tej chorobie zmienia się także nasze myślenie i uczucia. Codzienności towarzyszy coraz częściej poczucie winy, niższości i myśli samobójcze. Dostrzec można wzmożony lęk. Zazwyczaj towarzyszy mu bezsenność i spadek apetytu.

Często mówi się, że depresja to choroba “duszy”, która zniewala chorego do tego stopnia, że nie jest on w stanie funkcjonować. Osoby pogrążone w depresji nie boją się śmierci, a wręcz uważają ją za jedyne wyjście z sytuacji. Przeżywają silny ból wewnętrzny i cierpienie, któremu towarzyszy myślenie o śmierci, jako jedyne wyjście z sytuacji w jakiej się znajdują. Ciężko wyobrazić sobie nawet taki stan, jeśli samemu się go nie przeżyło.

Na chandrę mogą składać się niektóre z wymienionych objawów, jednak tym, co istotnie różni ją od depresji to nasilenie symptomów i czas ich trwania. Depresja utrzymuje się tygodniami, podczas, gdy chandra trwa klika-kilkanaście godzin. Nastrój w depresji jest trwale obniżony i stały, a dojmujący smutek jest doświadczeniem wszechogarniającym, w którym osoba chora zatraca się i „tonie”. W chandrze występuje zmienność nastroju, istnieje też możliwość rozweselenia osoby, zwrócenia jej uwagi na bodźce płynące z otoczenia. Nie towarzyszą jej zazwyczaj myśli samobójcze, zaburzenia snu, łaknienia czy spadek energii, który uniemożliwiałby codzienne funkcjonowanie przez dłuższy czas, a nie na jeden czy dwa wieczory.

Kolejna różnica to czynnik wywołujący obniżenie nastroju. W depresji trudno o wskazanie takiego, podczas gdy w chandrze zazwyczaj wiemy o jej przyczynie i zachowujemy wiarę w to, że nasz stan jest tymczasowy.

Depresja jest chorobą psychiczną: należy ją leczyć

W chorobie - każdy dzień przynosi smutek i cierpienie. Chory nie jest w stanie wyjść do świata i w nim funkcjonować. Nawet najprostsze czynności sprawiają mu trudność. Nieustający lęk i łzy towarzyszą każdej prawie chwili, a realizacja najprostszych zadań, staje się wyzwaniem, z którym chory sobie nie radzi. Przez to coraz bardziej wycofuje się z życia społecznego. Bez radości, uśmiechu i żadnych perspektyw na zmianę. Chorzy często wypierają chorobę, nie chcąc korzystać z pomocy psychiatry czy terapeuty, bo brak im nadziei, a powszechnie używane stwierdzenie “deprecha mnie dopadła”, “mam depresję”, używane w stanach obniżonego nastroju, nie daje świadomości granicy, w której ten stan staje się chorobą.

Jej objawy mogą być przewlekłe, ale też nawracające. Najbardziej skuteczne jest kompleksowe leczenie depresji tzn. powinno obejmować zarówno metody farmakologiczne - dobrane leki przeciwdepresyjne, jaki i psychoterapię.

Kiedy warto zgłosić się do lekarza? Powinniśmy zgłosić się na konsultację jeżeli rozpoznajemy u siebie stany obniżonego nastroju/depresyjne, o niewielkim lub umiarkowanym nasileniu utrzymujące się przez 2–4 tygodnie - niezależnie od wywołujących je przyczyn. Jeśli opisane objawy depresyjne utrzymują się przez kilka dni, ale dzieje się to cyklicznie (co miesiąc, dwa albo pół roku) to wizyta u specjalisty także może być pomocna. Myśli samobójcze są bezwzględnym wskazaniem konsultacji psychiatrycznej.

Depresja jest chorobą, którą należy leczyć, nie należy lekceważyć jej objawów. Im szybciej rozpocznie się leczenie, tym szybciej chory wróci do zdrowego funkcjonowania. Dzięki profesjonalnej opiece i pracy pacjenta, poprawa stanu zdrowia potrafi przyjść dość szybko. Leczenie jest procesem, ale zwykle nie jest bardzo uciążliwe, więc warto jak najszybciej zgłosić się na konsultację, gdy objawy są niepokojące.

Najważniejsze, by nie bagatelizować jej symptomów. Kontrola może wiele wyjaśnić, warto z niej skorzystać, gdy mamy podejrzenie występowania choroby.

Jeżeli natomiast zauważymy ją u bliskiej osoby, spróbujmy pomóc: zainterweniować i namówić ją na kontrolę. Nie jest wymagane skierowanie do poradni zdrowia psychicznego.

Jeżeli po przeczytaniu artykułu odnosisz wrażenie, że masz objawy depresji – nie warto abyś czekał – zapraszam Cię na pierwszą bezpłatną konsultację: Ośrodek CENTRUM

Nasz ekspert

K. Lea Jarmołowicz

Psychoterapeuta, socjolog, szefowa Ośrodka CENTRUM

Psychoterapeuta, coach i socjolog oraz szefowa Ośrodków CENTRUM. Członek Polskiego Stowarzyszenia Psychoterapii Integracyjnej, Polskiego Towarzystwa Psychologicznego oraz Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego, ekspert portalu znanylekarz.pl. Od wielu lat wspiera pacjentów, prowadzi ośrodki, a jako ekspert i konsultant psychologiczny publikuje i współpracuje z mediami oraz pomaga osobom publicznym.