Dzikie nowalijki na wiosnę

Nasi zachodni sąsiedzi wiosną zajadają się młodymi listkami pospolitych chwastów: Francuzi przygotowują sałatki z mniszka, Niemcy pałaszują pokrzywy i babkę. Nam taka zielenina kojarzy się z biedą i zupą z lebiody, jedzoną na przednówku, więc mamy do niej niechętny stosunek. A szkoda!

Zaufajmy naturze

Wiosną dla urozmaicenia jadłospisu sięgamy po nowalijki, ale z rzadka, bo boimy się, że są nafaszerowane „chemią”. Nie zawsze nasze obawy są słuszne. Jeśli warzywa pochodzą z upraw ekologicznych, są bezpieczne dla zdrowia. Pod względem walorów odżywczych niekoniecznie jednak dorównują roślinom wyhodowanym przez naturę, czyli pospolitym chwastom. W ich młodych listkach kryje się mnóstwo witamin, minerałów, a także flawonoidów – substancji, które świetnie radzą sobie z wolnymi rodnikami i zmniejszają ryzyko chorób nowotworowych. Dlatego też dzikie nowalijki z pól, łąk i ogrodów wzmacniają osłabiony zimą organizm.

Pokrzywa na anemię

Zawiera wyjątkowo bogaty zestaw witamin, w tym C, z grupy B, K (działa przeciwkrwotocznie) i flawonoidy. Bogata też jest w różne minerały, enzymy, kwasy organiczne, które decydują o jej walorach zdrowotnych. Pokrzywa m.in. oczyszcza organizm, zwiększa ilość czerwonych krwinek i hemoglobiny (przeciwdziała więc anemii), obniża ciśnienie krwi i uszczelnia kruche naczynia krwionośne. Zbierane wczesną wiosną liście po przelaniu gorącą wodą (tracą wówczas swoje parzące właściwości) dodawaj do jajecznicy, omletów, sałatek, mielonych mięs i zup. Drobno pokrojonych listków używaj zamiast zielonej pietruszki. Z całych pędów możesz wyciskać sok w sokowirówce. Wzmacnia on siły witalne i działa krwiotwórczo. Sok pije się przez dwa tygodnie, po dwie łyżki dziennie.
● Zielona zupa
Roztop w rondlu 2 łyżki margaryny. Dodaj posiekaną cebulę i 2 zmiażdżone ząbki czosnku oraz ok. 400 g pokrojonych w kostkę ziemniaków. Duś przez 4–5 minut. Potem wlej 3/4 l rosołu z kurczaka, wrzuć po garści posiekanych listków pokrzywy i pietruszki. Gotuj przez ok. 15 minut. Dopraw zupę solą i pieprzem. Możesz ja potem zmiksować i dodać trochę śmietany oraz połówkę jajka na twardo.

Babka na odporność

Jej młode listki potraktuj jako solidną dawkę witamin, głównie C i K oraz cenne źródło sodu, magnezu, cynku i potasu, a także substancji, które pobudzają organizm do wytwarzania interferonu. Ma on działanie antywirusowe, zwiększa więc odporność. Młode liście babki najczęściej podaje się w postaci sałatek z sosem winegret. Niektórzy jednak jadają je smażone w cieście, czasami na słodko.
● Słodka przekąska
Przygotuj ciasto: ubij 2 jajka, 2 łyżki mleka, 3 łyżki mąki krupczatki z dodatkiem szczypty soli i proszku do pieczenia. Maczaj w cieście liście babki (potrzebujesz ok. 20 sztuk) i smaż je na rozgrzanym oleju z obu stron. Potem posyp cukrem pudrem.

Mniszek lekarski na oczyszczenie

Jego liście bogate są we flawonoidy, potas, magnez, siarkę i krzem. Zawiera też witaminy, w tym sporą ilość witaminy C. Niektóre z kryjących się w nim substancji wiążą szkodliwe produkty przemiany materii i ułatwiają ich wydalenie z organizmu. Roślina ta oczyszcza więc organizm. Poza tym działa moczopędnie, pobudza wytwarzanie żółci, ułatwia regenerację wątrobie. A jak wykorzystuje się mniszek w kuchni? Z młodych listków robi się sałatki z jajkami na twardo i sosem winegret albo ze skwarkami z boczku i małymi grzankami z pieczywa czosnkowego. Można też przyrządzać ten chwast tak samo jak szpinak.
● Sałatka z nowalijkami
Umyj 3 garście liści mniszka, porwij na kawałki (wcześniej usuń nerwy, bo są lekko gorzkie). Dodaj pęczek pokrojonych w plasterki rzodkiewek. Następnie przygotuj sos z 1/4 l jogurtu naturalnego, doprawiony szczyptą soli i pieprzu. Zalej nim sałatkę i posyp posiekanym szczypiorkiem.