Przewodnik po pierwszych miesiącach życia dziecka

1

Leżąc na brzuchu, noworodek podnosi główkę, ale tylko na kilka sekund. Często podkurcza rączki i nóżki. Wydaje gardłowe, krótkie dźwięki, ale też potrafi głośnym krzykiem sygnalizować swoje potrzeby. Reaguje na dźwięk, próbuje skupiać wzrok na przedmiotach i osobach (szczególnie poruszających się). „Rozdaje” pierwsze uśmiechy, ale robi to mimowolnie. Pod koniec tego miesiąca ustala mu się rytm snu i czuwania.

2

Maluszek położony na brzuszku unosi głowę, potrafi utrzymać ją prosto przed dłuższą chwilę. Przewraca się z boku na plecy. Wodzi wzrokiem za przesuwaną przed oczyma zabawką, ogląda swoje rączki, potrafi je złączyć. Odwraca się w kierunku, z którego dochodzi dźwięk; odpowiada uśmiechem na uśmiech; grucha, wymawiając przeciągle samogłoski.

3

Dziecko, położone na pleckach, próbuje przewracać się na boki. Wyciąga rączki po podawane mu zabawki. Przez chwilę utrzymuje grzechotkę w dłoni. Próbuje z ciekawością dotykać różnych przedmiotów, wodzi po nich dłonią, bada powierzchnię. Bawi się swoimi paluszkami. Wodzi za tobą wzrokiem. Piszczy z radości i śmieje się, gdy jest zadowolone. Trzymane pod boki, unosi prosto główkę.

4

Chwyta zabawki, ogląda je i wkłada do buzi, protestuje, gdy próbujesz mu je odebrać. Rozpoznaje bliskich, natomiast niechętnie reaguje na obcych. Śmieje się głośno. Leżąc na brzuszku, próbuje unosić już nie tylko główkę, ale i całą klatkę piersiową, opierając się na sztywno trzymanych przedramionach. Próbuje przewrócić się z brzuszka na plecy.

5

Potrafi dostrzec nawet maleńki przedmiot (np. okruszek), gaworzy, piszczy z zadowolenia. Lubi poznawać nowe kształty, faktury i kolory. Leżąc na brzuszku, podpiera się rączkami i rozgląda się na boki, próbuje unosić się, opierając się na dłoniach, przyciąga brodę do piersi, podnosi leżące blisko zabawki, sprawnie przekłada grzechotkę z rączki do rączki.

6

Dziecko odróżnia przedmioty, potrafi okazać niechęć lub aprobatę. Podciągnięte za rączki próbuje siadać. Wyciąga ręce, gdy chce, żeby ktoś je podniósł, zauważa swoje odbicie w lustrze, trzymane pod pachy mocno opiera się stópkami o ziemię. Przekłada przedmioty z rączki do rączki. Podąża wzrokiem za spadającą zabawką i chwyta wszystko, co ma w zasięgu ręki.

7

Potrafi przez chwilę siedzieć bez podparcia. Leżąc na plecach, wysoko podnosi główkę. Położone na brzuchu unosi się na kolana i stoi na czworakach, próbuje pełzać. Podtrzymywane pod paszkami rytmicznie ugina i prostuje nóżki, odbijając się niczym mała sprężynka. Obraca zabawkę w rączkach, rzuca i toczy po podłodze przedmioty. Całkiem nieźle gaworzy: ta-ta-ta, ma-ma-ma, ba-ba-ba.

8

Dziecko umie siedzieć pewnie – bez podparcia – przez dłuższy czas. Potrafi , podpierając się rączkami, przesunąć się w kierunku zabawki i wziąć ją do ręki. Podtrzymywane w pozycji pionowej utrzymuje ciężar ciała na sztywno wyprężonych nogach. Śledzi wzrokiem spadające przedmioty. Pije z kubeczka-niekapka (z dziobkiem), podtrzymując go obiema rączkami, samodzielnie je, trzymając w dłoni jedzenie (ciasteczko, kawałek chleba lub owocu). Reaguje na swoje imię, rozróżnia ton, jakim do niego mówisz, wyczuwa radość, gniew lub zdenerwowanie.

9

Sprawnie raczkuje, wszędzie go pełno, samodzielnie wstaje, opierając się o szczebelki łóżeczka. Samo siada z pozycji stojącej. Potrafi przyciągnąć do siebie zabawkę, przewraca kartki książeczki (i wydziera je), umie wskazać, czego chce. Jeśli jest niezadowolone, okazuje to dąsaniem się albo płaczem, gaworzy, by zwrócić na siebie uwagę, naśladuje dźwięki, np. kaszel, kichanie czy cmokanie, okazuje entuzjazm. Potrafi „obrazić się” i odwrócić się do rodziców plecami. Podchodzi na czworakach do siedzącej mamy i wstaje, przytrzymując się jej kolan. Powtarza „mama” czy „tata”, ale na ogół jeszcze bez zrozumienia i bez odniesienia do rodziców. Potrafi uchwycić przedmiot pomiędzy palec wskazujący a kciuk (tzw. chwyt pęsetowy).

10

Maluch wstaje na chwilę sam, przytrzymując się się mebli albo ściany, potrafi usiąść z pozycji leżącej, ostrożnie chodzi bokiem, trzymając się poręczy lub mebli. Chodzi po domu, trzymany za obie rączki. Pije z kubeczka bez dziobka, nie rozlewa. Wyjmuje klocki z pudełka, protestuje, gdy mu się odbiera jego ukochaną zabawkę. Podaje zabawkę, gdy go o to poprosisz, naśladuje proste gesty dorosłego, np. robi pa-pa przy pożegnaniu, kręci głową, aby zaprzeczyć, wie, kiedy nią skinąć na zgodę, podaje rękę na hasło: „Cześć” (jeśli go tego nauczysz). Pokazuje przedmioty, na które pragnie zwrócić twoją uwagę, głośno się śmiejąc lub piszcząc.

11

Dziecko potrafi przejść dookoła pokoju, przytrzymując się mebli, umie przez moment samo stać. By podnieść zabawkę, schyla się lub kuca, trzymając się jedną rączką. Wskazuje nazwany przedmiot, umie wkładać mniejsze przedmioty do większych, a potem je wyjmuje. Wymawia jednosylabowe słowa (jeszcze bez zrozumienia).

12

Trzymane za rączki próbuje stawiać pierwsze kroki, szybko raczkuje. Zwraca uwagę na źródła dźwięków (radio, grające zabawki). Zaczyna rozumieć znaczenie słów, powtarza sylaby, wiedząc o kim lub o czym mówi np. mama, tata, hau-hau, miau-miau. Świadomie garnie się do rodziców i rodzeństwa.