Dziecko idzie do pierwszej klasy

Dobre przygotowanie pozwoli nie tylko zredukować lęk i niepokój dziecka, ale również nauczy je jak radzić sobie w trudnych sytuacjach zmiany.

Początek roku szkolnego może być stresujący zarówno dla dziecka, jak i dla rodzica. Urszula Sajewicz-Radtke, psycholog rozwojowy z sopockiego wydziału Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej i Specjalistycznej Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej „Tęcza” w Gdańsku mówi o tym, jak ze spokojem rozpocząć edukację szkolną dziecka.

Oswojone jest mniej straszne
Jeszcze podczas wakacji rozmawiaj z swoim dzieckiem o tym, jak wygląda nauka w szkole. Jeśli masz taką możliwość odwiedź z dzieckiem szkołę do której będzie chodziło. Pokaż mu gdzie jest szatnia, świetlica i sala gimnastyczna. Dzięki temu, gdy zacznie się rok szkolny, ani Twój maluch, ani Ty nie będziecie się obawiać, że się zgubi w wielkim gmachu szkoły. Razem odwiedźcie stronę internetową szkoły i zobaczcie jaki jest regulamin, jakie są prawa i obowiązki ucznia. Twoje dziecko wchodzi w nową rolę. Może nie wiedzieć, co mu wolno w szkole, a czego nie. Opowiedz, jak wyglądał Twój pierwszy rok w szkole i pokaż zdjęcia z pierwszej klasy.

Mów o szkole jak o nowej przygodzie, a nie ciężkiej pracy i obowiązku
Pozytywne nastawienie do nauki jest najważniejsze, więc nie strasz dziecka, ale opowiadaj o fascynujących rzeczach, jakich się nauczy. Entuzjazm do nauki sprawia, że dzieci chętniej uczą się również tych treści, które nie są dla nich pasjonujące. Nagrodą za naukę ma być satysfakcja dziecka, że nauczyło się czegoś nowego. Przyzwyczajaj dziecko, że jego praca będzie oceniania. Powiedz w jaki sposób. Opowiedz o szkolnym systemie oceniania, który zwykle polega na rysowaniu słoneczek i chmurek i o tym, że chmurka to nie kara, ale zachęta do bardziej wytężonej pracy.

Samodzielność to podstawa
Pamiętaj, że Twoje dziecko będzie musiało radzić sobie bez Twojej pomocy przez kilka godzin w ciągu dnia. Dlatego dopilnuj, aby potrafiło samodzielnie się przebrać na zajęcia wychowania fizycznego, poprosić o pomoc, gdy jej potrzebuje, pójść do toalety czy znaleźć drogę na stołówkę. Samodzielność to również przygotowywanie do odrabiania lekcji, podejmowania nowych obowiązków tj. pakowanie plecaka, wykonywanie poleceń i przynoszenie niezbędnych materiałów do szkoły.
Pamiętaj – unikaj wyręczania dziecka, bo to w dłuższej perspektywie czasu odwróci się przeciwko Tobie. W ten sposób wesprzesz proces kształtowania samodzielności dziecka, który pozwala pozwala zbudować w nim zewnętrzne poczucie kontroli, czyli poczucie, że ma ono wpływ na swoje życie i, że zależy ono od niego.

Planowanie
Planowanie dnia sprawi, że po szkole Twoje dziecko będzie miało czas na zabawę. Umiejętność planowania jest przydatna przez całe życie, dlatego należy uczyć jej od najmłodszych lat. Na początku roku szkolnego warto wspólnie z dzieckiem zrobić plan dnia. Niech będzie duży i kolorowy, ozdobiony własnoręcznie przez dziecko. Na planie umieśćcie plan lekcji, ewentualne dodatkowe zajęcia, ale też czas na odrabianie pracy domowej, oglądanie telewizji, zabawę, posiłki i porę snu. Dzięki temu unikniesz niepotrzebnych dyskusji i przepychanek dotyczących tego, co i kiedy ma być zrobione. Plan układaj z dzieckiem, niczego mu nie narzucaj, raczej dyskutuj czy na prawdę odrabianie lekcji o 22:00 to najlepszy pomysł.

Przygotuj z dzieckiem miejsce do pracy
Razem zaplanujcie przemeblowanie i zróbcie zakupy przyborów szkolnych. Niech Twoja pociecha aktywnie uczestniczy w przygotowaniach do rozpoczęcia nauki. Zadbaj o to, aby w miejscu gdzie będzie się uczyć nie było rozpraszających elementów, które będą przeszkadzały podczas odrabiania lekcji. Z pokoju dziecka wynieś komputer i telewizor – to niepotrzebni złodzieje czasu, którzy powodują, że nie masz kontroli nad tym, w co dziecko gra lub co ogląda.

Wspieraj swojego małego ucznia – tylko spokój Was uratuje
Zapewne ćwiczenia, które rozwiązuje Twoje dziecko wydają Ci się banalne. Podczas gdy ono siedzi nad nim od godziny, Ty zrobiłbyś je w 5 minut. Pamiętaj, że Twoim zadaniem nie jest wykonywanie pracy domowej za dziecko, ale wspieranie jego wysiłków w pokonywaniu trudności. Pamiętaj też, że Twój stan emocjonalny przekłada się na emocje Twojej pociechy. Jeśli się denerwujesz, sapiesz, pokrzykujesz, Twoje dziecko też się spina i przestaje myśleć, popełnia błędy. Podchodź do odrabiania lekcji ze spokojem. Na początku pomagaj mu planować pracę, ucz go jak się uczyć. Szukajcie razem sposobów, które pomogą dziecku opanować materiał. Pamiętaj, że pierwsze dni w szkole mogą być trudne dla dziecka. Może być rozdrażnione lub nieuważne. Rozmawiaj z nim o wydarzeniach szkolnych, pytaj i dawaj wsparcie. Warto zaangażować się w życie klasy. Będąc częścią życia szkoły będziesz mieć większe rozeznanie w sytuacji szkolnej Twojej córki czy syna. Możesz też kształtować pozytywne postawy wobec szkoły – jako miejsca nie tylko nauki, ale też zabawy.

Gdy coś Cię niepokoi
Pójście do szkoły to moment przełomowy w życiu każdego z nas. Obserwuj swoje dziecko, rozmawiaj z nauczycielami, ale też z samym dzieckiem o jego uczuciach, przemyśleniach i obawach. Jeśli zauważysz, że jego zachowanie zmieniło się po rozpoczęciu nauki np. gorzej sypia, mniej je, jest osowiałe lub pobudzone, nie lekceważ tych objawów. Poszukaj pomocy u profesjonalisty – bagatelizowanie nawet na pozór drobnych niepokojących sygnałów może w przyszłości doprowadzić do wystąpienia fobii szkolnej. Po pomoc możesz zwrócić się między innymi do specjalisty w poradni psychologiczno-pedagogicznej

*Urszula Sajewicz-Radtke specjalizuje się w psychologii wspomagania rozwoju, specjalistycznej diagnozie psychologicznej, psychologii edukacji oraz systemowej terapii rodzin. jest certyfikowanym terapeutą metody wspomagania rozwoju poznawczego Instrumental Enrichment. Wykłada w sopockim wydziale Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej, pracuje w Specjalistycznej Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej „Tęcza” w Gdańsku.