Sprawdzian co miesiąc

Opiekujący się tobą lekarz ginekolog na pewno zleci ci wykonanie badań specjalistycznych. Dzięki nim możliwe będzie m.in. wykrycie ewentualnych nieprawidłowości i chorób, zanim staną się one niebezpieczne dla zdrowia dziecka lub twojego. Większość badań jest bezpłatna, choć w niektóre odpłatne też warto zainwestować.

NA PIERWSZY RZUT

Pierwsza wizyta u ginekologa jest najdłuższa. Lekarz zada ci wiele pytań dotyczących zdrowia, zmierzy ciśnienie krwi, sprawdzi wagę i zbada cię ginekologicznie (od tej pory te trzy elementy będą stałym rytuałem każdej comiesięcznej wizyty). Na koniec zleci wykonanie badań laboratoryjnych - z ich wynikami będą porównywane wyniki kolejnych badań ciążowych. Rutynowo podczas pierwszej wizyty wykonuje się takie oto, refundowane przez NFZ, badania:

• Morfologię krwi. Umożliwia wykrycie ewentualnej niedokrwistości oraz ustalenie, czy jej przyczyną jest np. niedobór żelaza. Dzięki badaniu można też stwierdzić, czy nie zwiększyła się we krwi ilości krwinek białych (to naturalne zjawisko w 2. trymestrze, ale nadmierna ich ilość może być oznaką na przykład infekcji).
• Badanie ogólne moczu. Dostarcza ono informacji nie tylko o stanie układu moczowego, ale także całego organizmu. Choć w okresie ciąży mogą pojawić się w moczu śladowe ilości białka, to większa jego ilość jest już niepokojącym sygnałem - może być oznaką np. infekcji układu moczowego, nadciśnienia tętniczego lub gestozy, zaś obecność glukozy - objawem cukrzycy.
• Pomiar stężenia glukozy we krwi (krew do badania pobiera się na czczo). Umożliwia wykrycie tzw. cukrzycy ciążowej, która zdarza się w przypadku niektórych przyszłych mam.
• Ustalenie grupy krwi i czynnika Rh. Określenie go pozwala stwierdzić, czy między rodzicami występuje tzw. niezgodność serologiczna (powinnaś mieć przy sobie taki dokument na wypadek konieczności przetoczenia krwi).
• WR. Badanie z krwi, pozwalające wykryć kiłę, chorobę przenoszoną drogą płciową, bardzo niebezpieczną dla zdrowia dziecka.
• Badanie cytologiczne i bakteriologiczne. Podczas tego pierwszego ocenia się wymaz pobrany z szyki macicy, by wykluczyć ewenutalnie niepokojące zmiany. Drugie polega na sprawdzeniu wymazu pod względem obecności szkodliwych bakterii.

Kalendarz badań ciążowych

• Morfologia krwi, badanie ogólne moczu, pomiar ciśnienia tętniczego i masy ciała - co miesiąc
• Stężenie glukozy we krwi - na początku ciąży i między 24. a 28. tygodniem
• Grupa krwi i czynnik Rh - na początku ciąży
• WR - na początku i pod koniec ciąży
• Antygen HBs - pod koniec ciąży
• Cytologia - na początku ciąży
• Posiew z szyjki macicy - na początku i pod koniec ciąży
• Badanie ginekologiczne - podczas każdej wizyty lekarskiej
• USG - rutynowo trzykrotnie: pierwsze ok. 11.-13., tygodnia, drugie ok. 18. -22., trzecie po 30. tygodniu.

RUSZYŁA MASZYNA...

1 TRYMESTR

Podczas każdej wizyty lekarz ginekolog waży przyszłą mamę. Zbyt wolny, (ale także nadmierny!) przyrost masy ciała nie jest dla dziecka korzystny. W pierwszym trymestrze powinnaś przytyć ok. 2-3 kg. Lekarz mierzy ci także ciśnienie tętnicze krwi (powinno być niższe niż 140/90 mmHg) i ocenia wynik najnowszych badań lub zleca te z nich, o które nie poprosił podczas poprzedniej wizyty. Może także zlecić sprawdzenie obecności we krwi przeciwciał przeciwko różyczce, toksoplazmozie i cytomegalii. Badania te są odpłatne (za każde trzeba zapłacić około 40 zł). Jeśli po zbadaniu grupy krwi okaże się, że mama ma grupę Rh minus, a tata Rh plus, to między rodzicami jest tzw. niezgodność serologiczna, która grozi wystąpieniem konfliktu serologicznego. Wtedy, ok. 12 tygodnia ciąży, w surowicy krwi mamy sprawdza się obecność tzw. przeciwciał anty-D. Są one bardzo groźne dla zdrowia dziecka. Dlatego poziom tych przeciwciał kontroluje się co kilka tygodni i zawsze wtedy, gdy dojdzie do krwawienia. Przysługuje ci też refundowane przez NFZ badanie USG. Dzięki niemu lekarz sprawdzi stan zdrowia malca, dokładniej określi termin porodu i powie ci czy zostaniecie rodzicami jednego czy kilkorga dzieci naraz.

2 TRYMESTR

Oprócz rutynowych badań: krwi, moczu, pomiaru ciśnienia tętniczego, wagi ciała i badania ginekologicznego, lekarz zaleca przyszłej mamie wykonanie tzw. doustnego testu obciążenia glukozą. Badanie wykonuje się pomiędzy 24. a 28. tygodniem ciąży. W zależności od jego wyniku ginekolog stwierdzi, czy ciężarna choruje na cukrzycę i czy konieczne są dalsze badania wyjaśniające wątpliwości. Przygotuj się. Kup w aptece 50 g glukozy. Rozpuść ją w wodzie i wypij (nie musisz być na czczo). Dokładnie w godzinę później zgłoś się na pobranie krwi. Przyszłą mamę czeka także podglądanie maluszka na szklanym ekranie, czyli drugie USG. Badanie służy ocenie budowy dziecka, ilości wód płodowych, położenia łożyska i może dać odpowiedź na pytanie, jakiej płci jest oczekiwany malec. Ciężarnym po 35. roku życia oraz kobietom, w których rodzinie występowały choroby genetyczne, lekarz zaproponuje badania prenatalne. Badania te wykonuje się także u kobiet, które miały komplikacje podczas poprzedniej ciąży (np. przeszły poronienie albo urodziły dziecko z zespołem Downa).

3 TRYMESTR

Jak zwykle przyszłą mamę czeka: morfologia krwi, badanie ogólne moczu, pomiar ciśnienia tętniczego i kontrola masy ciała (w ostatnim trymestrze przybywa około 6 kilogramów). Pod koniec ciąży ginekolog jeszcze raz zaleci wykonanie badania WR. Obowiązkowe jest także sprawdzenie we krwi tzw. antygenu HBs. Jego obecność świadczy o tym, że ciężarna jest nosicielką wirusowego zapalenia wątroby typu B. Wówczas, zaraz po porodzie podaje się dziecku ochronną immunoglobulinę. Ostatni trymestr to także czas na kolejne USG. Dzięki niemu można określić, jak dziecko układa się w brzuchu i czy jest zdrowe, ocenić stan łożyska, ilość wód płodowych i potwierdzić (lub zmienić) planowany termin porodu. Posiew z szyjki macicy (wykonuje się go podczas ostatniej wizyty w 9. miesiącu ciąży) służy sprawdzeniu, czy znajdujące się w drogach rodnych bakterie nie są groźne dla dziecka.