Cytologia konieczne badanie
Cytologia to proste, ale ważne badanie, które może uratować życie. A jednak blisko 30 % kobiet nie wykonuje go w ogóle, szukając różnych argumentów. Żaden z nich nie jest przekonujący. To tylko wymówki.
- Jolanta Dyjecińska, Naj
Cytologia to badanie, które wykrywa zmiany na szyjce macicy: nadżerki, stany zapalne i raka szyjki macicy, którego w Polsce co roku rozpoznaje się u 4000 kobiet. Połowa z nich umiera, bo nie wykonywały regularnie cytologii. Dlaczego więc nie robimy tego badania?
Nie mam czasu
To najczęstsza wymówka. Prawdą jest, że niewiele go mamy dla siebie. A jednak znajdujemy wolną chwilę na pójście do fryzjera. Cytologię zaś odkładamy w nieskończoność, bo wiele z nas nie docenia jej znaczenia.
To będzie bolało
Badanie jest bezbolesne. Polega na pobraniu specjalną szczoteczką komórek nabłonka z dwóch miejsc: tarczy szyjki macicy i kanału szyjki macicy.
Wstydzę się
To taka sama wizyta u lekarza jak każda inna. Jeśli jednak dla ciebie jest krępująca, wybierz ginekologa kobietę. Wcześniej popytaj koleżanek, czy nie znają miłej, delikatnej lekarki, która doradzi, pomoże i nie nakrzyczy na ciebie za unikanie badań. Cytologię może wykonać również położna.
Jestem zdrowa
Tak właśnie uważasz, ponieważ nic ci nie dolega. Pamiętaj jednak, że rak szyjki macicy początkowo nie daje objawów. Dlatego cytologia jest taka ważna. Po raz pierwszy powinnaś poddać się temu badaniu po rozpoczęciu współżycia, ale nie później niż po skończeniu 25 lat. Do 35. roku życia powtarzaj ją co roku, a później raz na 2–3 lata.
Brakuje mi pieniędzy
Wszystkie panie pomiędzy 25. a 59. rokiem życia raz na 3 lata mają prawo do darmowej cytologii w ramach ubezpieczenia w NFZ. Mogą ją robić częściej bezpłatnie, jeśli dostaną skierowanie od ginekologa.
Mam za daleko do lekarza.
Jeśli mieszkasz w małej miejscowości, pewnie rzeczywiście to problem. Ustal więc termin wizyty telefonicznie. Połącz ją z jakąś inną ważną sprawą do załatwienia w mieście. Wówczas motywacja do ruszenia się z domu będzie silniejsza.
Boję się wyniku
Nie idzie się na cytologię po to, żeby potwierdzić chorobę, ale upewnić się, że jej nie ma. Wynik co prawda bywa czasami zły, a jeśli badanie jest wykonywane regularnie, wychwytuje chorobę we wczesnym stadium, kiedy jest całkowicie wyleczalna.
Aby uniknąć zafałszowania wyniku cytologii, nie umawiaj się na nią na 4 dni przed i 4 dni po miesiączce. Przez dwie doby przed badaniem nie rób irygacji i stron od seksu. Jeśli stosowałaś leki dopochwowe, cytologie zrób dopiero po 6 dniach od zakończenia kuracji.
KLASYFIKACJA WG PAPANICOLAU
Najczęściej stosowany system oceny nabłonka szyjki macicy.
■ I grupa – idealny wynik. W rozmazie występują wyłącznie prawidłowe komórki.
■ II grupa – dobry wynik, bo nie ma komórek nieprawidłowych, sygnalizujących stan przedrakowy. Grupa II może jednak wskazywać na stan zapalny lub nadżerkę.
■ III grupa – świadczy o istnieniu komórek nieprawidłowych (tzw. dysplastycznych). Mogą one przekształcić się w nowotworowe. Jeśli stopień dysplazji jest mały, przyczyna zmiany budowy komórek bywa stan zapalny. Przy znacznych zmianach konieczne są dodatkowe badania.
■ IV grupa – nie obędzie się bez biopsji. Taki wynik może sygnalizować raka przedinwazyjnego, czyli takiego, który zaatakował na razie tylko nabłonek. Ten nowotwór wcześnie wykryty jest w 100% wyleczalny.
■ V grupa– świadczy o wykryciu zmian złośliwych.
■ SYSTEM OCENY WG BETHESDA Ma charakter opisowy i dostarcza więcej informacji niż wg Papanicolau. Powinno się w nim znaleźć stwierdzenie, czy obraz cytologiczny jest prawidłowy, czy też nie oraz dokładny opis zauważonych zmian. Jeśli np. zostanie stwierdzony stan zapalny, podaje się jego przyczynę (rodzaj zakażenia). Gdy wykryto komórki nieprawidłowe, określa się stopień dysplazji. Opis posługuje się licznymi skrótami, np. LSIL to zmiany dysplastyczne małego stopnia, HSIL – zmiany dysplastyczne dużego stopnia. Interpretacja takiego wyniku dla laika jest trudna. Pozostawmy ją więc ginekologowi.