Chora tarczyca – jak ją rozpoznać i leczyć? Nie lekceważ objawów.

Chora tarczyca to współcześnie poważny problem wielu młodych kobiet. Do kłopotów z tym gruczołem coraz częściej przyznają się gwiazdy. Mówiły o nich Joanna Koroniewska, Anna Wyszkoni czy Kim Cattrall. Schorzeń tarczycy wykrywa się dziś znacznie więcej niż w poprzednim pokoleniu. Specjaliści twierdzą, że od czasu awarii w Czarnobylu wzrosła częstotliwość diagnozowania zaburzeń czynności tarczycy. Ponadto w latach 90. przeprowadzono w Polsce badania epidemiologiczne, które wykazały poważny niedobór jodu u dzieci. A to źle wpływa na pracę tarczycy. Na szczęście ten problem został rozwiązany przez jodowanie soli, co te braki wyrównuje. Jednak są też inne przyczyny kłopotów z tarczycą.

Chora tarczyca – skąd się biorą problemy?

Na funkcjonowanie tarczycy niekorzystnie wpływa przewlekły stres i pośpiech. To może zwiększać ryzyko pojawienia się stanów zapalnych. Stres osłabia mechanizmy odpornościowe, dlatego osoby nerwowe są bardziej narażone na schorzenia autoimmunologiczne, np. chorobę Hashimoto.

Drugą najczęstszą przyczyną chorób tarczycy są geny. Udowodniono też, że częściej pojawiają się u kobiet, bo istnieje związek między estrogenami a hormonami tarczycy. Zwykle choroba ujawnia się w okresie zawirowań hormonalnych, np. w ciąży, po porodzie czy po menopauzie.

Chora tarczyca - nie lekceważ stanu zapalnego

Wykrywany jest coraz częściej. Jego przyczyny nie są znane, przypuszcza się, że mogą mu sprzyjać bakterie albo przewlekły stres. Często zaburzenia mają charakter autoimmunologiczny. Tak jest w chorobie Hashimoto, która prowadzi do niedoczynności tarczycy. Z kolei w chorobie Gravesa-Basedowa wywołuje nadczynność.

1. Kontrola przeciwciał

Na to badanie lekarz kieruje, gdy np. wyniki usg. lub TSH są nieprawidłowe. Poziom przeciwciał trzeba też wykonać w każdym przypadku niedoczynności. Stanu zapalnego się nie leczy. Trzeba zaś leczyć niedoczynność lub nadczynność, w przebiegu zaburzeń autoimmunologicznych.

2. Gdy boli tarczyca

Można podejrzewać jej podostre zapalenie. Objawy przypominają infekcję wirusową gardła. Charakterystyczny jest stan podgorączkowy i ból szyi, stwierdza się zmiany w usg., podwyższone CRP i OB. Chorobę leczy się niesterydowymi lekami przeciwzapalnymi lub sterydami.

3. Zbadaj się przed ciążą

Najczęściej wystarczy badanie TSH i FT4. Poziom TSH we krwi u kobiet w ciąży lub planujących ciążę to 1,5-2,5. Wyższy to wskazanie do leczenia, które pozwoli zajść w ciążę i ją donosić. Warto przyjmować tabletki z jodem, co chroni dziecko przed chorobami tarczycy.

Naukowcy udowodnili też, że witamina D3 pomaga w walce ze stanami zapalnymi tarczycy. Warto przyjmować ją przez kilka miesięcy. Sprawdź, jakie jeszcze właściwości ma witamina D >>>

Chora tarczyca - badania

Sprawdzenie TSH

Raz w roku powinny je robić osoby, w których rodzinie występowały choroby tarczycy. Gdy wynik TSH jest nieprawidłowy, konieczne jest badanie stężenia hormonów FT3 i FT4 oraz dalsza diagnostyka.

USG tarczycy

Pomaga sprawdzić, czy w gruczole pojawiły się guzki. Dziś wykrywa się nawet zmiany o wielkości kilku milimetrów. Jeśli są podejrzane, konieczna jest biopsja.

Biopsja cienkoigłowa

Rozstrzyga, czy guzek w tarczycy ma charakter złośliwy, czy jest zmianą łagodną. Wskazaniem do biopsji jest każda zmiana, która wydaje się groźna.

Niedoczynność tarczycy

Pojawia się wtedy, gdy tarczyca nie jest w stanie wyprodukować wystarczającej ilości hormonów. Organizm zaczyna wtedy działać na zwolnionych obrotach.

• Dużym problemem jest nadwaga. Przy niedoczynności tarczycy diety odchudzające są nieskuteczne. Trudno schudnąć, bo organizm ma spowolnioną przemianę materii. Z tym problemem wiążą się też uporczywe zaparcia.
• Może rosnąć poziom cholesterolu. Istnieje bowiem ścisły związek między hormonami tarczycy a metabolizmem cholesterolu i tłuszczów. A to zwiększa ryzyko chorób układu krążenia.
• Pojawiają się senność, kłopoty z pamięcią i koncentracją. To wina zbyt małej ilości hormonów tarczycy we krwi. Może to też prowadzić do zmiany barwy głosu na niższą, z lekką chrypką.

Jak leczyć niedoczynność tarczycy?

Aby wyregulować pracę tarczycy, należy regularnie przyjmować preparaty z hormonami. Czasem konieczne jest również suplementowanie jodu. Taka terapia jest ważna zwłaszcza dla kobiet, bo nieleczona niedoczynność może w przyszłości skutkować niepłodnością, prowadzić do nieprawidłowego przebiegu ciąży, a nawet poronień.

Chora tarczyca - nadczynność

Mówimy o niej wtedy, gdy tarczyca produkuje nadmierne ilości hormonów. Wpływa to pobudzająco, procesy fi zjologiczne przyspieszają, a organizm łapie „zadyszkę”.

• Kobiety z nadczynnością są szczupłe, choć dużo jedzą. To dlatego, że mają nienaturalnie przyspieszoną przemianę materii. Jednak nieleczona nadczynność jest groźna, bo źle wpływa na układ krążenia i kości.
• Serce jest w ciągłym biegu. Zbyt duża ilość hormonów tarczycowych w organizmie wpływa pobudzająco na serce, które pracuje jak oszalałe. Puls może osiągać nawet 100 uderzeń na minutę. To bardzo męczy serce.
• Problemem jest nadmiar energii, nerwowość i uczucie gorąca. Może to prowadzić do wyczerpania i przewlekłego zmęczenia. Takie objawy często są mylone z nerwicą.

Jak leczyć nadczynność tarczycy?

Należy przyjmować tabletki, które zmniejszają produkcję hormonów tarczycowych. Podczas kuracji przemiana materii zwalnia, więc można przytyć. Nie wolno przerywać leczenia na własną rękę, bo może to prowadzić do tzw. przełomu tarczycowego, który powoduje utratę przytomności, niewydolność serca, śpiączkę. Czasem konieczna jest operacja lub terapia jodem promieniotwórczym.