Bolący brzuszek - czy wiesz, jakie mogą być tego powody?

Nie panikuj, jeśli ból brzucha nie jest spowodowany nagłym urazem lub widzisz, że dziecko nie wymaga natychmiastowej pomocy lekarskiej. Zwykle jest trochę czasu na wytropienie przyczyny bólu. Zacznij od fortelu. Zaproponuj dziecku ulubioną zabawę lub oglądanie bajki. Jeśli to odwróci jego uwagę, prawdopodobnie problem nie jest wielki lub maluchowi chodzi po prostu... o twoją obecność. Przeważnie jednak ten problem ma medyczne uzasadnienie. Na przykład? Oto ściągawka, jakie mogą być powody bólu brzucha u kilkulatka.
Zatrucie pokarmowe
Pierwszymi jego objawami najczęściej są ból i skurcz żołądka. Czasem towarzyszą im gorączka, wymioty i biegunka (tę należy próbować pohamować, by nie dopuścić do odwodnienia). Koniecznie trzeba malucha poić – małymi porcjami osłodzonej herbatki czy wody niegazowanej np. z dodatkiem elektrolitów. Pomocniczo można podać probiotyki. Nie zmuszajmy dziecka do jedzenia, chyba że o nie poprosi (wskazane są dania lekkostrawne, grzanki, gotowane warzywa).W przypadku dzieci do pierwszego r.ż. lepiej skontaktować się z lekarzem od razu. W przypadku dzieci starszych wizyta u specjalisty konieczna jest, gdy objawy są silne i trwają dłużej niż 2–3 dni.
Nietolerancja glutenu
Ta choroba, nazywana celiakią, może dać o sobie znać w każ-dym wieku (nie tylko tuż po wprowadzeniu glutenu do diety niemowlęcia). Bywa, że jej objawy nasilają się pod wpływem stresu lub w okresie dojrzewania. Badania dowodzą, że na celiakię cierpi 1 proc. populacji i częstotliwość występowania tej choroby rośnie. Prawdopodobnie ma to związek z coraz większym spożyciem glutenu (zawartym w pieczywie, makaronie, ciastkach, jogurtach itp.). Nietolerujące go dziecko nagle traci apetyt, często robi obfite kupki, przestaje przybierać na wadze, ma wzdęcia, boli je brzuch. Jeśli podejrzewasz, że twoja pociecha nie trawi glutenu, zabierz ją do gastroenterologa dziecięcego. Celiakia, w przeciwieństwie do nietolerancji glutenu mogącej występować czasowo, wymaga przestrzegania diety przez całe życie.
A może to alergia?
Jeśli jakiś produkt uczula dziecko, to prawdopodobnie bólom brzucha będą towarzyszyły inne objawy, np. gorsze przybieranie na wadze, wymioty, biegunki, wzdęcia, zmiany skórne. Warto zwrócić uwagę, co w ciągu ostatnich dni malec jadł – być może uda się wytypować produkt, który wywołał alergię (np. mleko, czekolada, owoce cytrusowe, kolorowe słodycze, glutaminian sodu, orzechy). U dziecka może wystąpić alergia krzyżowa (połączenie dwóch alergenów) – np. w kwietniu pyli brzoza, a to oznacza, że wzrasta ryzy- ko reakcji alergicznej po zjedzeniu np. jabłka, gruszki, selera, pomidora, kiwi czy pomarańczy.
...lub rotawirus?
Dla dorosłych nie stanowi zagrożenia, u malucha jednak może być niebezpieczny, bo prowadzi do odwodnienia. W Polsce z jego powodu trafia do szpitala ponad 20 tys. dzieci rocznie. Wirusy przedostają się do organizmu drogą kropelkową lub pokarmową (na wkładanych do ust zakażonych zabawkach czy dłoniach), po czym osiadają na ściankach jelita cienkiego. Wtedy też zaczynają utrudniać wchłanianie wody, powodując tym samym jej nadmierną ucieczkę z organizmu. Chory malec wymiotuje nawet 2–3 razy na dobę, ma biegunkę (wypróżnia się do 10 razy na dobę), może pojawić się gorączka. Dziecko powinien zbadać lekarz, który oceni, jak ciężki przebieg ma choroba. Możliwe, że wystarczy dziecko nawadniać, podawać probiotyki i ewentualnie leki przeciwgorączkowe. W ciężkich przypadkach konieczny bywa pobyt w szpitalu.
Czasem to... stres
Jelita są połączone z układem nerwowym współczulnym i przywspółczulnym, który jest poza naszą kontrolą. To oznacza, że napięcie, strach, zdenerwowanie mogą wywoływać skurcz jelita, i to czasem bardzo bolesny. Jeśli twoje dziecko narzeka na ból brzuszka w tygodniu (kiedy chodzi do przedszkola lub szkoły), a w weekendy nie, to może być sygnał, że cierpi właśnie z powodu stresu. A może w ostatnim czasie urodził mu się brat? Mo-że było przy kłótni rodziców? Dzieci chłoną emocje jak gąbka i zwykle nie wiedzą, jak się ich pozbyć. Taki rodzaj bólu brzucha stanowi nawet 15 proc. przypadków nawracających dolegliwości bólowych. Najlepszym lekiem będzie poświęcanie dziecku więcej uwagi i słuchanie, o czym i jak mówi, bo napięciowy ból brzucha może mieć związek z przemocą w szkole, a nawet z wykorzystywaniem seksualnym.
Uwaga, infekcja
Może być tak, że dziecko trzyma się za brzuszek, ale cierpi na… zapalenie ucha. Lekarze czasem o tym zjawisku mówią „ucho-brzucho”. U małych dzieci przeziębienie, angina czy zapalenie ucha mogą zaczynać się od dolegliwościjelitowych (biegunki, ból brzucha). Gdy więc smyk jest markotny, gorączkuje, narzeka na ból brzuszka, sprawdź, czy nie ma powiększonych migdałków, zaczerwienionego gardła. Jeśli ma, spróbuj opanować infekcję domowymi sposobami – zostaw dziecko w domu, podaj mu herbatę z malinami, ew. środek przeciwbólowy. Jeżeli po 2 dniach nie poczuje się lepiej, niech zbada je pediatra. Zwróć też uwagę, czy poza bólem brzucha dziecko nie czuje pieczenia przy siusianiu, bo to wskazywałoby na infekcję układu moczowego.
Lamblioza, glista...
...oraz tasiemiec – one także mogą być przyczyną bólu brzucha. A warto wiedzieć, że zarażonych np. lambliozą jest nawet 70 proc. przedszkolaków, choć przykre dolegliwości występują u niektórych (reszta to nosiciele). Dlatego tak ważne jest zachowanie higieny – mycie rąk przed posiłkiem (cysty lambliozy przedostają się do organizmu przez brudne dłonie), mycie owoców i warzyw. Niepokojące objawy zakażenia tym pierwotniakiem to skurczowe bóle brzucha, nasilające się po jedzeniu, wzdęcia, nudności, zmęczenie, wodnista biegunka lub miękki (tłusty) stolec. U alergików może dojść do nasilenia reakcji uczuleniowych, np. pokrzywki albo AZS. Jeśli na podstawie badania kału lekarz stwierdzi pasożyta, leczeniu powinna poddać się cała rodzina.
Uparte zaparcia
Kilkulatek powinien wypróżniać się 4 razy w tygodniu, najlepiej raz dziennie. Jeżeli nie udaje mu się to przez kilka dni, zbita masa kałowa może wywołać uczucie bolesnego parcia w całym brzuchu oraz pieczenie i ból przy oddawaniu stolca. Warto wtedy zmienić dietę dziecka, podawać mu warzywa, kasze i ciemne pieczywo, a ograniczyć pieczywo białe, biały ryż i słodycze.
Atak wyrostka robaczkowego
Jego objawem jest narastający ból brzucha w okolicy pępka, schodzący w prawą stronę. Słabnie, gdy smyk leży i podkula nóż-ki. Atakowi mogą towarzyszyć wymioty, nudności, gorączka. Ponieważ wyrostek może pęknąć w ciągu 24–72 godzin, lepiej od razu szukać pomocy lekarza