Atopowe zapalenie skóry — przyczyny, objawy, pielęgnacja

Okazuje się, że z AZS borykać się może nawet 20% społeczeństwa. U jego podstaw leżą najprawdopodobniej specyficzne cechy dziedziczne, które objawiają się zmniejszoną odpornością na czynniki zewnętrzne. W konsekwencji występować mogą nawracające stany zapalne o różnym nasileniu.

Przyczyny i objawy

Środowisko medyczne za główną przyczynę pojawiania się AZS najczęściej uznaje uwarunkowania genetyczne. Jego występowanie przypisuje się zwykle zaburzeniom funkcji ochronnej naskórka, układu odpornościowego oraz nadwrażliwości na bodźce zewnętrzne. Ponadto dostrzeżono współistnienie choroby wraz z innymi schorzeniami o podłożu alergicznym, najczęściej astmą oskrzelową, rzadziej z katarem siennym. Co ciekawe, w przypadku astmy widać specyficzną zależność – im ostrzejszy jej przebieg, tym łagodniejsze objawy skórne.

Atopowe zapalenie skóry mogą wywołać między innymi takie czynniki jak: kurz (w tym roztocza), sierść zwierząt, alergeny pokarmowe (np. owoce morza, orzechy), detergenty, dym papierosowy, długotrwałe przebywanie w klimatyzowanych pomieszczeniach, a także podrażnienia mechaniczne, np. przez odzież wełnianą.

Schorzenie może mieć również podłoże psychosomatyczne; dostrzeżono bowiem, że przyczyną pojawienia się atopowych zmian skórnych może być długotrwały stres.
W wyniku reakcji alergicznej na czynniki zewnętrzne pojawiają się świąd, pieczenie, zaczerwienienie i wysypka. Początkową fazę choroby sygnalizuje swędzenie oraz pojawienie się zaczerwienienia lub wysypki najczęściej w zgięciach kończyn. W ostrym przebiegu AZS skóra staje się zrogowaciała, łuszczy się, a także mogą pojawić się ropne wypryski.

Właściwa pielęgnacja

Chociaż choroby tej nie można całkowicie wyeliminować, to jednak dzięki odpowiedniej profilaktyce i pielęgnacji udaje się w znacznym stopniu ograniczyć występowanie objawów.
Należy przy tym pamiętać, że skóra z AZS w znacznym stopniu pozbawiona jest naturalnej bariery ochronnej. Celem właściwej pielęgnacji powinno być zatem wspomaganie tej funkcji. Powszechne zastosowanie w kosmetyce mają emolienty – preparaty, które mają na celu odpowiednie natłuszczenie naskórka, a także regulowanie gospodarki wodnej w głębszych warstwach skóry. Dzięki linii kosmetyków takich jak np. Emolium skóra atopowa jest lepiej nawilżona, odżywiona i zregenerowana.

W codziennej pielęgnacji osoby borykające się z problemem AZS powinny przestrzegać kilku podstawowych zasad:
– unikać dłuższego przebywania w klimatyzowanych lub zadymionych pomieszczeniach;
– ograniczyć długie kąpiele na rzecz prysznica – chlorowana woda wysusza skórę i może przyczyniać się do jej podrażnienia;
– zrezygnować z mydła na rzecz łagodnych środków myjących;
– pamiętać o systematycznym stosowaniu kosmetyków natłuszczających i nawilżających;
– unikać szorstkich tkanin, szczególnie wełnianych ubrań;
– do prania odzieży używać łagodnych preparatów dla osób z problemami alergicznymi.

Warto pamiętać, że atopowe zapalenie skóry może występować na całej powierzchni ciała, również na głowie. Dlatego dobrze jest również do codziennej pielęgnacji włosów stosować kosmetyki i preparaty, które będą aktywnie wspomagały barierę ochronną naskórka.

Częstotliwość występowania

AZS, podobnie jak inne choroby o podłożu alergicznym, często kojarzone jest z rozwojem cywilizacyjnym. Jeszcze do niedawna problem ten dotyczył niespełna 1% społeczeństwa. Obecnie dotyka on coraz więcej osób, szczególnie dzieci. Najwięcej przypadków, bo aż 24%, odnotowuje się w Japonii, ponad 17% w USA oraz nieco ponad 15% — w Europie. W
Polsce na przestrzeni dekady liczba zdiagnozowanych przypadków wzrosła z 6% do około 11%.

Problemy skórne mogą pojawić się już w pierwszych miesiącach życia. U co drugiego dziecka ustępują przed ukończeniem dwóch lat. Jednak pozostałe 50% może być narażone na nawroty choroby w wieku późniejszym.
Warto bardzo wyraźnie podkreślić, że atopowe zapalenie skóry, mimo że jest chorobą przewlekłą, charakteryzującą się niekiedy ostrym przebiegiem, nie jest chorobą zakaźną.

Odpowiednio wcześnie postawiona diagnoza oraz podjęcie działań profilaktycznych pozwalają w znacznym stopniu złagodzić objawy choroby. Codzienna pielęgnacja oparta o preparaty dedykowane osobom z problemami alergicznymi może skutecznie ograniczyć występowanie objawów. Również odpowiedni tryb życia i unikanie kontaktu z alergenami przyczyniają się do poprawy jakości życia.