Czym tak właściwie jest mantra?
Pojęcie mantry nieodłącznie kojarzy się z jogą, medytacją i praktyką duchową, która wywodzi się z filozofii dalekiego wschodu. W istocie „mantra” jest słowem sanskryckim, czyli wywodzącym się ze starożytnych Indii (a dokładniej w oryginalnego języka świętych ksiąg hinduskich) Powstało ono z połączenia dwóch wyrazów: „man” – umysł i „tra” – uwolnienie / wnoszenie. Najczęściej mantrę definiuje się jako wibrację dźwiękową, werset bądź sylabę, które stanowią element praktyki duchowej. Jej powtarzanie ma przynosić ukojenie, wewnętrzny spokój, a także odprężenie fizyczne i psychiczne. Najpowszechniejszą mantrą w Wedach, czyli w świętych księgach hinduskich, jest mantra „om”. Jest ona krótka i przez to łatwa do zapamiętania, często stanowi też podstawę innych, bardziej rozbudowanych mantr.
Mantra jest jedną z istotnych części tzw. paranajmy, czyli techniki kontrolowania oddechu w celu wprowadzenia umysłu w stan relaksacji. Można ją opanować poprzez zespolenie oddechu i umysłu, co jest trudną sztuką, często wymagającą wielu miesięcy codziennego praktykowania.
Jak działa mantra?
Wyróżnia się wiele rodzajów mantr, które należy powtarzać określoną ilość razy. Możemy to robić podczas jogi lub medytacji. Dzięki temu nadamy nową jakość naszym codziennym praktykom. Recytowanie mantry często przypomina odmawianie modlitwy (niektórzy nawet twierdzą, że różaniec jest swego rodzaju mantrą) ze względu na konieczność powtarzania tych samych sylab, wyrazów bądź wersów. Samo intonowanie mantry sprzyja uważności i świadomemu oddychaniu. Pomaga też zatrzymać natłok myśli, a także osiągnąć stan głębokiego ukojenia. Regularne recytowanie mantry sprawi, że będziemy spokojniejsi, bardziej zadowoleni, a także zdrowsi, za czym przemawia wiele badań naukowych.
Na czym polega medytacja z mantrą?
Podczas medytacji z mantrą powinniśmy przyjąć spionizowaną pozycję kręgosłupa – możemy leżeć lub siedzieć. Jest to niezwykle istotne, gdyż dzięki temu energia może przepływać przez nasze ciało bez żadnych blokad. Ponadto podczas intonowania mantry nasze ciało nie może być spięte – powinno być maksymalnie rozluźnione, tak żebyśmy mogli „odczuwać” dźwięki w każdym jego zakamarku. Recytowanie mantry wiąże się z oddychaniem – przy każdej sekwencji dźwięków musimy wziąć głębszy oddech, co z kolei sprzyja paranajmie.
Intonowanie mantr podczas procesu medytacji nie jest łatwą sztuką przede wszystkim ze względu na blokady, które w nas drzemią. Dlatego tak ważna w osiągnięciu sukcesu i zamierzonego celu jest systematyczność – mantrę należy recytować co najmniej raz dziennie w zaleconej ilości razy (jest ona właściwa dla danej mantry). Można to robić indywidualnie lub w grupie. Niezbędna do tego jest maksymalna koncentracja – dlatego należy wyciszyć telefon, znaleźć sobie spokojne i ustronne miejsce, a także upewnić się, że nikt nie będzie nam przeszkadzał podczas praktyki.
NIE PRZEGAP:
Medytacja mantry w praktyce
Mantry znajdują zastosowanie przede wszystkim podczas medytacji. Wówczas najczęściej przyjmuje się pozycje savasany, która z pozoru wygląda na bardzo prostą do wykonania. Potocznie nazywa się ją pozycją nieboszczyka. Ciało ułożone jest na plecach, a ręce spoczywają luźno wzdłuż niego. Cała sztuka polega na unieruchomieniu – podczas medytacji z mantrą ciało powinno pozostać w bezruchu. Niezwykle istotnym elementem w medytacji z mantrą jest jej intonowanie. Wyróżnia się trzy podstawowe sposoby powtarzania mantry, mianowicie:
Zobacz także:
- grupowa ekspresja zewnętrzna nazywana również kirtanem,
- recytowanie na głos (niezbyt głośno, ale słyszalnie),
- powtarzanie w myślach z połączeniem oddechem (uznaje się to za najgłębszą formę praktyki).
Każda mantra powinna zostać powtórzona określoną liczbę razy – zwykle jest to 108 (w mantrach wedyjskich i buddyjskich) lub 101 czy też 99 (w mantrach sufich). Liczbę powtórzeń odlicza się na specjalnych koralikach, przypominających wyglądem różaniec. Co ciekawe, niepełna liczba powtórzeń mantry jest znacząca – dzięki temu po zakończonej praktyce nasz umysł, już bez udziału świadomości, nadal będzie intonował mantrę (w sposób nieskończony przez nasz oddech).
Pierwsze próby medytacji z mantrą mogą być trudne. Warto się na to przygotować, żeby uniknąć rozczarowania i frustracji, a także po to, by nie zniechęcić się już na początku drogi do duchowego oświecenia. Jeśli nigdy wcześniej nie mieliśmy do czynienia z medytacją, to możemy zacząć od jej praktykowania, a wtedy, gdy już poczujemy się pewnie, to możemy dorzucić również do niej mantrę. Dla ułatwienia możemy robić to w grupie (na zajęciach medytacji z mantrą) lub samodzielnie. Jeśli zdecydujemy się na tę drugą opcję, to możemy posiłkować się gotowymi praktykami na YouTubie.
Rodzaje mantr
Istnieje wiele rodzajów mantr, które mogą spełniać liczne funkcje, a także mogą być wypowiadane z różnymi intencjami. Dla ułatwienia można wyróżnić ich trzy podstawowe typy:
- mantry mające na celu przezwyciężenie codziennych problemów, osiągnięcie swoich celów, a także ruszenie do przodu (niekiedy nazywa się je mantrami dla osiągnięcia materialnych korzyści),
- mantry mające na celu wzbogacanie naszego charakteru, co jest możliwe dzięki przepływom jakości dobroci, życzliwości, współczucia itp.
- mantry mające na celu rozwój duchowy (tzw. duchowe osiągnięcia), które pozwalają otworzyć się na nowe doznania i zobaczyć piękno tam, gdzie wcześniej go nie dostrzegaliśmy.
Z kolei najbardziej znane mantry to:
- Mantra „Om” – jest to mantra sylabowa, najwyższa, która sprzyja zaspokajaniu swych pragnień. Za dźwiękami A-U-M kryją się kosmiczne stany: tworzenia, trwania i niszczenia, które mają swoich trzech reprezentantów: Boga-Stwórcę, Boga-Ochraniającego i Boga-Niszczyciela. W intonacji wszystkie dźwięki tej mantry mają dokładnie tę samą długość i drgają w trzech miejscach: w klatce piersiowej, gardle oraz na czole. Mantra „Om” jest dobra na początek, gdyż stanowi podstawę wielu innych, bardziej rozbudowanych mantr. Co ważne, wiąże się ona z wieloma korzyściami – regularnie praktykowana obniża stres i związane z nim napięcie w ciele, uspokaja umysł, a także pozwala osadzić się w teraźniejszości.
- Mantra Gayatri – uznaje się ją za najsilniejszą mantrę wedyjską, a także matkę wszystkich mantr. Jej nazwa pochodzi od Bogini Gayati, która reprezentuje wszystkie boskie cechy. Co ciekawe, niegdyś była ona pilnie strzeżoną tajemnicą, natomiast dziś praktykuje się ją zarówno na Wschodzie, jak i na Zachodzie. Z uwagi na swoją skomplikowaną formułę nie jest ona polecana osobom początkującym. Brzmi ona następująco: „Om Bhur Bhuvah Swaha / Tat Savitur Varenyam / Bhargo Devasya Dhimahi / Dhiyo Yo Nah Prachodayat”
- Mantry Bidża, które nazywane są również mantrami pierwotnymi lub rdzennymi. Stanowią one manifestację pierwotnych sił, rządzących wszechświatem. Mantry te to święte sylaby: LAM, VAM, RAM, YAM, HAM, OM, które sprzyjają otwarciu poszczególnych czakramów, czyli ośrodków psychiczno-energetycznych, które są ulokowane w naszym ciele.
- Mantra „Hoʻoponopono” – jest to prastara mantra hawajska, której celem jest pojednanie i wybaczenie (przede wszystkim samemu sobie, ale też innym). Jej intonowanie podczas praktyki medytacji ma nas uwolnić od złości, negatywnych emocji. Polega ona na powtarzaniu słów: „Przepraszam. Proszę wybacz mi. Dziękuję. Kocham Cię.”
Czy mantry mogą być niebezpieczne?
Mantra, joga i medytacja wywodzą się z filozofii dalekiego wschodu i służą przede wszystkim rozwoju duchowemu i sprzyjają „oświeceniu”. Niekiedy praktyki te są krytykowane, w tym m.in. przez wyznawców religii katolickiej, natomiast w same w sobie nie są one niebezpieczne (pod warunkiem że są one wykonywane zgodnie z zasadami).
SPRAWDŹ TAKŻE:
Mantra i jej prozdrowotne właściwości
Regularne medytowanie z mantrą niesie za sobą wiele właściwości prozdrowotnych – zarówno dla ciała, jak i dla ducha. Przede wszystkim pozwala wyciszyć umysł, ukoić zszargane nerwy, zredukować stres i napięcie mięśniowe. Pomaga też zatrzymać tzw. spirale myśli. Jest to możliwe, ponieważ tego typu praktyka oddziałuje na przywspółczulny układ nerwowy, który odpowiada za: relaks, spokój i wyciszenie. Dzięki temu możemy obniżyć lęk, a także na chwilę się zatrzymać i docenić to, co się ma. Nie bez znaczenia jest również to, że medytacja z mantrą pozwala również obniżyć ciśnienie krwi, a także przyspieszyć metabolizm. Może być ona pomocna w takich chorobach i dolegliwościach jak: nadciśnienie, arytmia serca czy też bezsenność. Ponadto medytacja może złagodzić migrenowy ból głowy i stanowić integralny element leczenia depresji.
