Co to właściwie jest kwas foliowy i jakie ma działanie? Witamina B9 nie tylko dla kobiet w ciąży!
Kwas foliowy kryje się pod wieloma nazwami. Wspólne dla nich są jego właściwości, które są niezbędne dla funkcjonowania naszego organizmu. Niepokojącym jest, że większość z nas ma prawdopodobne niedobór kwasu foliowego! Jakie ma działanie, gdzie go znajdziemy i czym dokładnie jest?
- Adrianna Kasprowicz
Kwas foliowy spotkamy w aptekach pod wieloma nazwami: witamina B9 lub B11, folian lub folacyna, a także witamina M.
Kwas foliowy - co do właściwie jest?
Kwas foliowy to witamina, bez której nasz organizm nie jest w stanie poprawnie funkcjonować. Jego niedobory są najgroźniejsze dla kobiet w ciąży. Witamina ta bez problemu rozpuszcza się w wodzie, ma jasnożółty kolor i można dostarczać ją wraz z pożywieniem. Występuje ona w tkankach wielu roślin. Kwas foliowy odkryto i wyizolowano badając liście szpinaku. Stąd jego nazwa: folium po łacinie oznacza liść.
Witamina B12 - skutki niedoboru i zwiększonego spożywania
Kwas foliowy nierozerwalnie związany jest z poziomem witaminy B12. By przemienił się w związek aktywny i działał na nasz organizm musimy dostarczyć odpowiednią ilość właśnie tej witaminy. Jej nadmiar jak i niedobór szkodliwie wpływa na wchłanianie kwasu foliowego.
Jeżeli dostarczymy do naszego organizmu zbyt dużą ilość kwasu foliowego możemy tym także sobie zaszkodzić i ukryć braki witaminy B12.
Witamina B12 w naszym organizmie odpowiedzialna jest za wsparcie wytwarzania czerwonych krwinek, optymalne funkcjonowanie serca, jak również układu nerwowego i mózgu.
Niedobór witaminy B12 może powodować bardzo poważne konsekwencje: zmniejszenie wydolności mózgu, a nawet uszkodzenie nerwów. Niedostateczna ilość witaminy B12 to także ryzyko wystąpienia niedokrwistości. Jeżeli borykasz się z przewlekłym osłabieniem, zmęczeniem, problemami z koncentracją - koniecznie zbadaj poziom witaminy B12.
Kwas foliowy - gdzie występuje?
Kwas foliowy możemy dostarczać dzięki zbilansowanej diecie. Warto spożywać więc:
- szpinak i jarmuż,
- awokado,
- brokuły i kalafior,
- cytrusy,
- jaja i wątrobę wołową.
W sklepach znajdziemy też wiele produktów wzbogaconych o kwas foliowy, między innymi płatki śniadaniowe czy owsiane, pieczywo czy mąki.
Niedobory kwasu foliowego - przyczyny i objawy
Niedobór kwasu foliowego potrafi być bardzo szkodliwy. Najgroźniejszymi powikłaniami spowodowanymi niedoborem są:
- osteoporoza,
- choroby układu krążenia (serca),
- niedokrwistość.
Braki kwasu foliowego są najbardziej dotkliwe dla kobiet w ciąży. Jego niedostateczna ilość może powodować upośledzenia układu nerwowego u dziecka.
Skąd bierze się niedobór kwasu foliowego?
Jest kilka głównych przyczyn:
- nieodpowiednia dieta - pamiętajmy o spożywaniu świeżych owoców i warzyw, nie gotujmy ich za długo,
- problemy z wchłanianiem kwasu foliowego w organizmie,
- problemy z wątrobą,
- nałogi, takie jak alkoholizm czy uzależnienie od tytoniu,
- bardzo duże zapotrzebowanie (np. w czasie ciąży),
- duża utrata kwasu foliowego (przy chorobach krwi).
Uwaga! Uważajmy także na nadmierne spożycie kwasu foliowego. Może on zamaskować niedobór witaminy B12, co spowoduje wyniszczanie układu nerwowego.
Kwas foliowy przed ciążą i w jej trakcie
Kwas foliowy dla wielu z nas równa się byciem w ciąży. Oczywiście, gra on ogromną rolę w prawidłowym rozwoju i wzroście małego człowieka. Pamiętajmy jednak, że odpowiedni poziom kwasu foliowego jest tak samo ważny przed zajściem w ciążę.
Kobiety, które pragną stać się mamami także zostaną poproszone przez lekarza rodzinnego o suplementację kwasu foliowego. Najczęściej jest to dawka 0,4-0,6 mikrograma kwasu foliowego od około 3 miesięcy przed zaplanowanym momentem zajścia w ciążę. Dzięki temu możemy uchronić nasze przyszłe dziecko przed najgroźniejszymi:
- wadami cewy nerwowej,
- problemami z rozszczepem kręgosłupa,
- dysfunkcjami narządów wewnętrznych oraz problemami z układem nerwowym,
- wystąpieniem spektrum autyzmu.
Kiedy przyjmować kwas foliowy: rano czy wieczorem?
Warto zapamiętać, że pora dnia nie powinna mieć wpływu na poziom wchłaniania się witaminy B9. Czasami możemy spotkać się z zaleceniami, by suplementować ją rankiem. Nie jest to jednak bardziej zasadne w świetle nauki. Ważne natomiast, aby kwas foliowy suplementować w ogóle!
Kwas foliowy dla mężczyzny
Witamina B9, czyli kwas foliowy jest równie ważny dla płci męskiej. Odpowiedni poziom kwasu foliowego tyczy się w szczególności panów, którzy planują niebawem stać się rodzicem. Witamina B9 jest odpowiedzialna za poprawę jakości nasienia, dzięki czemu szybsze zajście w ciąże jest bardziej prawdopodobne. Dodatkowo warto także suplementować cynk, który także pomoże zwiększyć ilość plemników.
Homocysteina - co to jest? Jak obniżyć jej poziom?
Kwas foliowy jest szalenie ważny w procesie regulowania homocysteiny. Jest to aminokwas, którego za wysoki poziom potrafi wywołać zaburzenia w działaniu komórek. Niski i średni poziom homocysteiny chroni nas przed problemami z sercem i układem naczyniowym. Jego wysoki poziom u kobiet w ciąży może przyczyniać się do poronień.
Kwas foliowy to witamina niesamowicie ważna. Istotne jest, aby sumiennie go suplementować. Niezależnie, czy planujemy dziecko, czy jesteśmy w ciąży - dbajmy o odpowiedni poziom kwasu foliowego w organizmie.