Samo słowo catcalling dopiero zdobywa popularność na polskim gruncie. Jednak zjawisko, które opisuje, w przestrzeni publicznej obecne jest od dawna. Przybierać może różne formy, takie jak niechciane komentarze, sugestywne gesty, zaczepki na tle seksualnym. Łączy je jedno – kobieta obdarzona „komplementem” wcale nie cieszy się z usłyszanych słów. Zamiast tego przyspiesza kroku, spuszcza wzrok, a do tego zaczyna żałować wyjścia z domu w sukience. Czy wiesz, że we Francji słowne molestowanie stało się wykroczeniem karanym mandatem? Zanim doczekamy się systemowych rozwiązań nad Wisłą, warto postawić na edukację i zwiększanie świadomości społecznej. Właśnie na tych działaniach skupiła się marka L’Oréal Paris w ramach współpracy z Centrum Praw Kobiet.
Kampania społeczna L’Oréal Paris we współpracy z Centrum Praw Kobiet
Jako że skala problemu w Polsce jest naprawdę porażająca – dotyka on aż 84% kobiet! Smutna wiadomość jest taka, że tylko 41% pokrzywdzonych uzyskało pomoc od osób postronnych. Z czego wynika nasza bierność? Rezultaty badania firmy Ipsos przeprowadzonego na zlecenie marki L’Oréal Paris wskazują jednoznacznie, że przyczyną jest brak wiedzy o metodach reagowania. Aż 86% osób będących świadkami zdarzenia nie wiedziało, jak postąpić w zastanej sytuacji. Dodatkowo winy należy upatrywać się w a jakże, patriarchacie. Wpajane latami wzorce toksycznej męskości i postrzeganie kobiet przez pryzmat posłuszeństwa i uległości przyniosły opłakane skutki.W 2021 roku ponad 3 na 4 Polek i Polaków uważało, że kobiety bywają czasem obwiniane za akty molestowania w miejscach publicznych, których doświadczyły. Brzmi skandalicznie? I to jeszcze jak! W obliczu niepokojących danych ucieszyła nas inicjatywa „Stand Up. Sprzeciw się molestowaniu w miejscach publicznych”. Ta współpraca ma na celu podniesienie świadomości społecznej i realne przeszkolenie kilkudziesięciu tysięcy osób z metody 5D. Istotnym jest również zwiększenie świadomości na temat tego, że molestowanie w miejscach publicznych to NIE TYLKO AKTY SEKSUALNE. Bardzo często nie wiemy, jak postawić granicę, ponieważ nie mamy do końca pewności, czy właśnie ktoś stosuje w naszym kierunku przemoc. Jednym z założeń kampanii jest zmiana także w tym obszarze.
Badania Ipsos dowodzą, że przy spontanicznym pytaniu o molestowanie, „zaledwie” ok. 30 % kobiet odpowiedziało, że tego doświadczyły. Kiedy jednak podano szczegółowe przykłady sytuacji również będących molestowaniem, ta liczba podwoiła się.
Molestowanie w miejscu publicznym i jego konsekwencje
Molestowanie seksualne często kojarzone jest z kontaktem fizycznym. Niestety przez to zapominamy, że wulgarne słowa także są przyczyną obniżenia dobrostanu dotkniętych nimi osób. Przemoc werbalna może prowadzić do lęków, wycofania się z kontaktów społecznych i niskiego poczucia własnej wartości. Czy jedynym efektem komentowanie ciała i zaczepek o seksualnym podtekście jest chwilowe poczucie obrzydzenia i bezradności? Byłby to dla nas wystarczający powód do podjęcia stosownych działań, ale w rzeczywistości sytuacja jest zdecydowanie bardziej poważna. Ich uprzedmiotowujący charakter może realnie wpłynąć na nasze codzienne funkcjonowanie. Jeśli w czasie letnich upałów z obawy przed molestowaniem decydujesz się na długie spodnie zamiast szortów, wiedz, że to nie jest ok! Przestrzeń publiczna powinna być komfortowa dla wszystkich. A żeby ją taką uczynić, musimy poznać swoje prawa i efektownie je egzekwować. Dlatego na początek przypominamy: masz prawo do dobrostanu psychicznego i poczucia bezpieczeństwa. Masz prawo czuć się komfortowo we własnym ciele i nosić ubrania, które lubisz. I last but not least – kiedy doświadczysz molestowania, masz prawo się bronić. A także obowiązek reagować na krzywdę innych osób. Pozostaje pytanie, jak robić to dobrze.
Kampania, która nie wyklucza nikogo
Kampania jest nie tylko potrzebna, ale także inkluzywna. Organizatorzy swoje komunikaty i szkolenia kierują do wszystkich zainteresowanych. Nie obowiązuje tutaj kryterium wieku ani płci. „Głosami” kampanii zostaną także mężczyźni. Szeroko zakrojony program szkoleń koordynowany jest przez Centrum Praw Kobiet. Dedykowany zespół szkoleniowców został profesjonalnie przygotowany do prowadzenia zajęć edukacyjnych. Już teraz uczestnicy szkoleń będą mieli okazję dowiedzieć się, jak przeciwdziałać molestowaniu w miejscu publicznym zarówno z pozycji obserwatora, jak i ofiary. W skutecznym reagowaniu pomoże im metoda 5D opracowana przez międzynarodowe NGO – RIGHT TO BE (wcześniej znane pod nazwą Hollaback!).
Metoda 5D, czyli skuteczne reagowanie na molestowanie
Pod czujnym okiem ekspertów tajniki metody zgłębią tysiące osób, a my przygotowałyśmy dla Was krótką „ściągę” na podstawie wypowiedzi Urszuli Nowakowskiej, prezeski Centrum Praw Kobiet. Warto uważnie ją przeczytać i zachować w pamięci!
Zobacz także:
- D jak DEKONCENTRUJ – jeśli jesteś świadkiem niepokojącej sytuacji, postaraj się odwrócić uwagę sprawcy. Możesz wkroczyć między uczestników sceny, aby zapytać o drogę albo upuścić obok nich torbę czy pieniądze.
- D jak DOŁĄCZ INNYCH – zwróć się z prośbą o pomoc do świadków (np. współpasażerów) lub osób, które odpowiadają za miejsce zajścia i tak np. w autobusie zaangażuj w sytuację kierowcę, a w barze – barmana. W razie niebezpieczeństwa bez obaw zadzwoń na policję.
- D jak DOKUMENTOWANIE – jeżeli masz taką możliwość, dyskretnie nagraj incydent. Zachowaj rozsądny dystans i umieść w kadrze elementy krajobrazu, które ułatwią identyfikację dokładnego miejsca zdarzenia. Pamiętaj, aby nie rozpowszechniać nagrania bez wiedzy osoby poszkodowanej!
- D to DAJ WSPARCIE PO – boisz się zareagować w czasie zdarzenia? Równie pomocne może okazać się wsparcie po fakcie. Zapytaj poszkodowaną osobę, jak się czuje i czy nie potrzebuje wsparcia.
- D jak DOJDŹ DO GŁOSU – ostatnia propozycja reakcji jest bardziej bezpośrednia, ponieważ zakłada interakcję z osobą dopuszczającą się przemocy. Zanim zdecydujesz się na jasny komunikat potępiający zachowanie, trzeźwo oceń sytuację pod względem bezpieczeństwa. Postaw na krótkie i stanowcze komunikaty. Nie wdawaj się w niepotrzebne dyskusje.
Więcej o kampanii Stand Up. Sprzeciw się molestowaniu w miejscach publicznych we współpracy L'Oréal Paris, organizacją Right To Be oraz Centrum Praw Kobiet przeczytacie na dedykowanej stronie internetowej. Dostępne są tam nie tylko informacje na temat kampanii, ale także opcja „szybkiego” przeszkolenia METODĄ 5D.
Kampania społeczna „Stand Up. Sprzeciw się molestowaniu w miejscach publicznych" została objęta honorowym patronatem Prezydenta Miasta Stołecznego Warszawy oraz Rzecznika Praw Obywatelskich.
